زیبایی چیست؟ این معروف‌ترین سوال تاریخ هنر است که از یونان باستان تاکنون پاسخ‌های بسیاری به آن داده شده است. اگر بتوان زیبایی را تعریف کرد، آیا آن‌گاه می‌توان آن را برای هوش مصنوعی ([1]AI) قابل‌فهم کرد؟ اگر نه چه‌طور؟ اگر هرگز نتوانیم به تعریف جامعی از زیبایی برسیم، آیا می‌توانیم به روشی آن را برای هوش مصنوعی قابل‌فهم کنیم؟ اصلاً قابل‌فهم‌کردن مفهوم زیبایی برای هوش مصنوعی، چه فایده‌ای دارد؟
برای مثال یکی از فواید آن می‌تواند ارزش‌گذاری و تبعاً قیمت‌گذاری آثار هنری باشد. در پاسخ به پرسش‌های قبل باید گفت که فرآیند درک زیبایی در مغز انسان فرآیندی پیچیده است، اما شاید برای ارزیابی آثار هنری و قیمت‌گذاری آن‌ها بتوان راهی دیگر یافت که الزاماً نیازی به درک زیبایی توسط اِی آی نداشته باشد. در این مقاله سعی داریم مسیری را که هوش مصنوعی برای ارزش‌گذاری، قیمت‌گذاری و به صورت کلی تحلیل آثار هنری تاکنون طی کرده است مرور کنیم و نگاهی به آینده‌ی محتمل آن بیاندازیم.
ارزیابی هنر با هوش مصنوعی شامل استفاده از الگوریتم‌هایی برای ارزش‌یابی آثار هنری بر اساس معیارهای مختلف مانند خود هنرمند، دوره و اهمیت تاریخی، شرایط و روند بازار است. این فرآیند می‌تواند شامل تجزیه و تحلیل طیف وسیعی از داده‌ها، از جمله سوابق حراج، آرت‌فر و تاریخچه‌ی فروش در بازارها به خصوص بازارهای آنلاین باشد.
چند نمونه از پلتفرم‌های هوش مصنوعی در قیمت‌گذاری هنری
یکی از پلتفرم‌های فعال در قیمت‌گذاری آثار هنری، آرت‌ریشو (ArtRatio) است که فعالیت خود را از سال 2017 آغاز کرده است. این پلتفرم از داده‌هایی نظیر سوابق حراج حضوری و آنلاین، شهرت هنرمند، اهمیت تاریخی اثر هنری و شرایط خاص آن برای قیمت‌گذاری استفاده می‌کند و سپس با به کارگیری الگوریتم‌های ماشین لرنینگ به ارزیابی آن‌ها می‌پردازد. از آنجاکه برای به دست‌آوردن الگوریتم‌های مناسب و بهینه، وقت و هزینه‌ی بسیاری صرف می‌شود، فعالین این حوزه به راحتی الگوریتم‌ها و منطق پشت سازوکار آن‌ها را در اختیار دیگران قرار نمی‌دهند.
مگنوس (Magnus) یکی دیگر از پلتفرم‌های ارزش‌گذاری هنری است. مگنوس بیشتر متمرکز بر پردازش تصویر آثار هنری است به‌طوری‌که بر اساس ویژگی‌های بصری مانند رنگ، بافت و ترکیب مواد استفاده‌شده در اثر عمل می‌کند. البته مگنوس از الگوریتم‌های یادگیری ماشینی برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از منابع مختلف، از جمله سوابق حراج و روند بازار نیز استفاده می‌کند.
پلتفرم می‌آرتو (Mearto) علاوه بر آنچه گفته شد، دارای یک تیم از کارشناسان هنری است که فرآیند قیمت‌گذاری هنری را با آن تیم کامل می‌کند.