در بررسی تحولات نقاشی ایران، نمیتوان سهم نقاشان ارمنی را در کارزار هنر و تعلیم آن در دهههای چهل و پنجاه شمسی نادیده گرفت. حضور پررنگ نقاشان ارمنی در شهر اصفهان در این دوران، خود مولد جنبشی مهم در نقاشی ایران بود که در میان شاخصترین هنرمندان آبرنگکار این دوره، جایگاه یرواند نهاپتیان در کنار هنرمندانی چون درویش، آقامالیان، شاهیجانیان و تاحدی گورگنیان، در غالب یک جریان مجزا قابل بررسی است. آنان در کنار آموزههای تصویری ارامنه، برخی از اصول زیباییشناسی هنرهای تزیینی ایرانی را فراگرفتند و سبک کار بیشترشان ذاتاً شبیه به کارهای هنرمندان ایرانی شد.
نهاپتیان در روزگار جوانی تکنیک آبرنگ را نزد نقاش برجسته ارمنی، سرکیس خاچاطوریان در شهر اصفهان فراگرفت، اما او بیش از دیگر همنسلانش دلبسته شیوه طراحی و رنگگذاری با شکوه نقاشیهای کلاسیک ایرانی شد، هرچند علاوه بر مینیاتور، در کشیدن مناظر و به خصوص دورنماهایی از فضاهای شهری، معماری و زندگی مردم نیز مهارت چشمگیری یافت.
تابلوی حاضر، نمونهای ممتاز از دوران اوج هنرمند و مهارتش در بازنمایی فضاهای دقیق معماری و تزیینات وابسته به آن است. سوژه هنرمند بخشی از شبستان ستوندار مسجد امام (شاه) اصفهان، یادگار معماری باشکوه دوران صفوی است. هرچند نهاپتیان بارها کشیدن اینگونه مضامین آشنا همچون تصاویر ابنیه مذهبی، بازارهای نورگرفته و مناظر قدیمی را در آثارش تکرار کرده، اما معتقد بود که با هر بار کارکردن بر روی یک سوژه واحد، میتوان به کشف جلوههای تازهتری از این شاهکارهای هنر و معماری ایران نایل شد، به همین خاطر و در مقایسه با نمونههایی که او پیشتر و بعدتر از سوژهای مشابه کشیده، این تابلو نمونهای تکامل یافته از وسواس و مهارت فراوان هنرمند در پرداختن به جزییات است.
خطوط عمودی ستونهای مسجد که چیدمان کاشیهای هفترنگ با نقشمایههای گل و اسلیمی بدانها تأکید میبخشند، با پرسپکتیو پسزمینه گنبدخانه و منبر سنگی هماهنگ و در تناسبی آرمانی است و در بازی خطوط افقی و مورب تاقنماهای جلوی تصویر، ظرافت فراوانی بهچشم میخورد. زاویه تابش نور در سراسر کار و سایهروشنهای ایجاد شده بر روی کاشیها، طیفی هندسی و منظم از ساختار معماری ایرانی اسلامی به تصویر میکشد. حرکت قلم نقاش صریح، هشیارانه و چیرهدستانه است و ضربات قلمش تمهیدی شاعرانه را با حساسیت به کمترین تغییرات در وزن بصری اشکال، رنگها و حجمپردازی به ارمغان میآورد.