تهران،
خیابان ولیعصر، بالاتر از پارکوی، روبروی بانک صنعت و معدن، پلاک ۲۷۹۸
27 فروردین16 April - 1 اردیبهشت 140021 April 2021
محمد احصایی سهمی فراخور تحسین و تمجید در روند اعتبار خوشنویسی معاصر ایران و شناساندن آن به جهان دارد. او هرجا که لازم بوده بنیان خوشنویسی را نگاه داشته و هرجا که نیاز داشت بهسادگی و با تمام قدرت آن را در هم شکسته و تجربههای خطیر کرده است. تعداد آثار محمد احصایی در حراجها بسیار زیاد است.
تجربه متنوع نقاشیخط احصایی را میتوان در سه گروه عمده، بازشناخت: نخستین؛ آثار ثلث و نسخ او، که حاوی آیهای یا شعر و عبارتی خاصی است. در این آثار هنوز بین خط با ادبیات رابطهای سنتی برقرارست که سنت خوشنویسی ایران، معنا را با شکل مرتبط میداند. بنابراین، مفهومگرایی بر تابلوها چیره است. احصایی اگرچه میکوشد به تعالی شکلها و ترکیب بندیهای جدید بیاندیشد، اما ارتباط معنایی و روح پیام گزاری را یکباره از دست نمینهد. دومین؛ تأکید بر فضای خالی حرفها یا فاصله دو یا چند حرف است، که احتمالا از شیوه طلا اندازی و پوشاندن دور حروف با لکههای طلا و لاجورد (در خطوط نسخ قدیمی) الهام یافته است. این شیوہ، که جای در سنت دارد، اما در میان کتب کهن از چشم و نگاه همگان دور مانده است، در کار احصایی تبدیل به تابلوهای رنگین بزرگی میشود که به ظاهر اثری آبستره به نظر میآید. با دقت بیشتر در چنین شکلهای غیرفیگوراتیو، پوشانیده شده با تکههای رنگی خالص و یکدست، متوجه میشویم واژگانی در آن شناور است که نه تنها حجم سایهوارشان یا حاشیه مرزیشان دیده میشود، بلکه تعامل و برهم کنشگری شکل واژه و حجم رنگ، فضایی تجریدی میسازد و از تجربه ساخته قدیمی دور میشود، اما رابطهاش را با خاستگاه خود نمیگسلد. در این دوره از کارهای احصایی، تابلوهای زیبا و درخشانی خلق شد که شامل اوج کارهای او در تلفیق سنت بومی و خلق فضای مدرن و آشنای جهانی است.سومین؛ وجه فارق او با دیگر آفرینندگان نقاشیخط و تسخیر فضای معماری با کتیبههای خویش است. او، که با الهام گیری از کتیبهها مسجد جامع، عالی قاپو و مدرسه حیدریه شهر خویش، نخستین تجربه خوشنویسیاش را کرده بود، در اوج تجربه هنریاش هم به سنت بازگشت و کوشید بار دیگر خط را به بناهای سنتی بازگرداند؛ البته با حیاتی تازه و کاربردی نو.
تجربه متنوع نقاشیخط احصایی را میتوان در سه گروه عمده، بازشناخت: نخستین؛ آثار ثلث و نسخ او، که حاوی آیهای یا شعر و عبارتی خاصی است. در این آثار هنوز بین خط با ادبیات رابطهای سنتی برقرارست که سنت خوشنویسی ایران، معنا را با شکل مرتبط میداند. بنابراین، مفهومگرایی بر تابلوها چیره است. احصایی اگرچه میکوشد به تعالی شکلها و ترکیب بندیهای جدید بیاندیشد، اما ارتباط معنایی و روح پیام گزاری را یکباره از دست نمینهد. دومین؛ تأکید بر فضای خالی حرفها یا فاصله دو یا چند حرف است، که احتمالا از شیوه طلا اندازی و پوشاندن دور حروف با لکههای طلا و لاجورد (در خطوط نسخ قدیمی) الهام یافته است. این شیوہ، که جای در سنت دارد، اما در میان کتب کهن از چشم و نگاه همگان دور مانده است، در کار احصایی تبدیل به تابلوهای رنگین بزرگی میشود که به ظاهر اثری آبستره به نظر میآید. با دقت بیشتر در چنین شکلهای غیرفیگوراتیو، پوشانیده شده با تکههای رنگی خالص و یکدست، متوجه میشویم واژگانی در آن شناور است که نه تنها حجم سایهوارشان یا حاشیه مرزیشان دیده میشود، بلکه تعامل و برهم کنشگری شکل واژه و حجم رنگ، فضایی تجریدی میسازد و از تجربه ساخته قدیمی دور میشود، اما رابطهاش را با خاستگاه خود نمیگسلد. در این دوره از کارهای احصایی، تابلوهای زیبا و درخشانی خلق شد که شامل اوج کارهای او در تلفیق سنت بومی و خلق فضای مدرن و آشنای جهانی است.سومین؛ وجه فارق او با دیگر آفرینندگان نقاشیخط و تسخیر فضای معماری با کتیبههای خویش است. او، که با الهام گیری از کتیبهها مسجد جامع، عالی قاپو و مدرسه حیدریه شهر خویش، نخستین تجربه خوشنویسیاش را کرده بود، در اوج تجربه هنریاش هم به سنت بازگشت و کوشید بار دیگر خط را به بناهای سنتی بازگرداند؛ البته با حیاتی تازه و کاربردی نو.