نقاشی انتزاعی، به عنوان تصویری که حاوی عناصر غیربازنمایانه است، برای نخستین بار با نقاشی واسیلی کاندینسکی در ابتدای قرن بیستم ظهور کرد. مسیر نقاشی انتزاعی کمکم با کوبیسم، ساختارگرایی روسی، اکسپرسیونیسم انتزاعی و مینیمالیسم ادامه یافت و در نهایت به نقاشی انتزاعی معاصر رسید.
بعد از گذر از دوران همهگیری کرونا، عرصهی هنر نقاشی با افزایش چشمگیر نقاشی فیگوراتیو مواجه شد، اما پس از آن جای خود را به نقاشی انتزاعی داد. نقاشی انتزاعی جزو ترندهای هنری در سال 2023 بوده و در چند سال اخیر روندی روبهرشد را در بازار هنر نیز تجربه کرده است. طبق گزارش آرتسی که از نظرسنجی خود در سال 2023 حاصل شده است، 44% از شرکتکنندگان از «هنر انتزاعی» به عنوان مهمترین ژانر از هنر معاصر در کسبو کار خود یاد کردهاند.
در مورد بازار آثار هنری انتزاعی در ایران، طبق گزارش هفدهمین دورهی حراج تهران که در تیرماه سال 1402 برگزار شد، میتوان گفت 42% نقاشیهای حضور داشته در این حراج، به ژانر انتزاعی تعلق داشتهاند.
گرانترین اثر انتزاعی فروختهشده تاکنون در بازار ایران، اثر چهارباغ از حسین زندهرودی است. این اثر در حراج کریستیز در بخش هنر معاصر و مدرن بینالمللی در سال 1387 مصادف با 2008 به قیمت 1.6 میلیون دلار چکش خورد. این اثر با برآورد قیمت 200 تا 250 هزار دلار حضور داشت و در نهایت با نرخ رشدی برابر با 615% به فروش رسید.
گرانترین اثر انتزاعی فروختهشده تاکنون در دنیا، اثر «تبادل» (Interchange) از ویلهم دکونینگ است که در سال ۲۰۱۵ به قیمت ۳۰۰ میلیون دلار فروخته شد.
پس از آن به ترتیب اثر جکسون پولاک به قیمت 200 میلیون دلار فروختهشده در سال 2015 و اثر مارک روتکو به قیمت 186 میلیون دلار فروختهشده در سال 2014 در جایگاههای دوم و سوم دنیا قرار دارند.
با توجه به آنچه گفته شد نقاشی انتزاعی نه تنها یکی از مهمترین ترندهای هنری به شمار میرود، بلکه بازار روبهرشدی نیز دارد. با توجه به اینکه حراج تهران تنها مرجع معتبر داخلی برای ارزیابی بازار هنر ایران است، میزان 42 درصدی عرصهی نقاشیهای انتزاعی در آخرین دوره از این حراج را میتوان در ارتباط با افزایش اقبال به این آثار چه در میان هنرمندان و چه در میان خریداران دانست.