منصور قندریز مرحلهی تجربهاندوزی آکادمیک و تقلید از شیوههای امپرسیونیسم و پستامپرسیونیسم را بهسرعت پشتسر گذاشت. تأثیر نقاشی قدیمی چین بر قندریز در تابلوهایی نظیر «اسبها» (1338) تجلی یافت، اما این تأثیرات پلی برای عبور او به سبکی شخصی بود که در دورهی اقامت دوسالهاش در تبریز در فاصلهی سالهای 1337 تا 1339 با تأثیر از نقاشیهای ماتیس و نگارگری ایرانی پدید آمد. سطوح رنگی تخت و روشن، خطهای شکلساز نرم، و پیکرههایی با قامت بلند و سر کوچک در جامگان ساده و خشن روستایی از ویژگیهای آثار او در این دوره است. به مرور نمادهای هنر کهن ایرانی و مضامین اساطیری در آثار قندریز سر بر میآورد.
بهواسطهی اقامت در تهران، آموزش در هنرکدهی تزئینی، جوّ بیینالها و گرایش شماری از هنرمندان به شیوهی تزئینی و انتزاعی ( که بعدتر سقاخانه نام گرفت)، نقشپردازی در آثار قندریز اهمیت یافت و خصلت بدوی نقاشیاش آشکارتر شد. در نخستین آثار شکلهای نیمهانتزاعی انسان، پرنده، خورشید، شمشیر و سپر با نقوش هندسی تکرارشونده، فضای محدودشده را پر کردهاند. بهتدریج عناصر پیکرنما جای خود را صور هندسی سادهتر و صریحتر میدهند؛ ولی به ندرت پیش میآید که نقاشیهای او به مرز انتزاع برسند. قندریز همواره بر حضور کیفیتی معنوی در هنرش_ مبتنی بر ارزشهای زیبایی شناختی سنت تصویری ایرانی_ تأکید میورزید و شاید همین حساسیت بود که او را از صورتگرایی محض باز میداشت.
اولین حضور منصور قندریز در حراجها به سال 1387 (اکتبر 2008) و خانهحراج کریستیز بازمیگردد. آثار او تاکنون 25 مرتبه در حراجهای داخلی و خارجی حضور داشته و 88 درصد از آثارش در حراجهای بینالمللی به فروش رسیده است.
- مجموع فروش آثار در خانهحراجها
1,892,267
- تعداد آثار در حراجیهای بینالمللی
25
- نرخ فروش آثار
88%
- میانگین رشد آثار
51%
- تعداد آثار در حراج تهران
14
- مجموع فروش در حراج تهران
1,081,280
- تعداد نمایشگاههای انفرادی
2
- بدون عنوان
- ابعاد: 165*97 سانتیمتر
- سال خلق اثر:1338
- قیمت فروختهشده: 317000 دلار
گرانترین اثر قندریز تا کنون، تابلوی نقاشی بدون عنوانی است که در پنجمین دورهی حراج کریستیز به مبلغ 317 هزار دلار در اسفند 1394 (مارچ 2016) چکش خورده است. این تابلو از آثار شاخص دورهای است که قندریز به هنر سقاخانهای گرایش یافته بود. او در این نقاشی از نقشمایهها و کهنالگوهایی همچون خنجر، پرنده، ماهی و خورشید بهره گرفته و آنها را در قالبهای تخت و هندسی و با برخوردی آذینگرانه بازنمایی کرده است. عناصر جزئی همچون چلیپا، کنگرهها و لکههای دایرهای علاوه بر تقویت جنبهی آذینی، ضرباهنگی بصری در کار پدید میآورد. اغلب آثاری که از قندریز در حراجها ارائه شده مربوط به همین دورهی کاری است. این نکته از محبوبیت سری آثار سقاخانهای این هنرمند در بازار هنر حکایت دارد.
مجموع فروش سالانهی آثار منصور قندریز در خانهحراجها
آثار قندریز در فاصلهی سالهای 2008 تا 2018 با اقبال چشمگیر بازار مواجه بوده و تمامی آثار عرضهشدهی او به فروش رسیده است. سال 2016 با عرضه و فروش 4 اثر او، بالاترین نرخ مجموع فروش (رقمی معادل 672327 دلار) را در کارنامهی اقتصادی هنرمند به ثبت رسانده است. از سال 2017 تا کنون با اینکه بازار این هنرمند نوساناتی داشته اما در مجموع به ثباتی نسبی رسیده و با شیب ملایمی مسیر رشد خود را میپیماید. چنان که پیشتر نیز گفتیم، منصور قندریز در دوران جوانی بهشکلی غافلگیرکننده در یک تصادف رانندگی چشم از جهان فروبست. اگرچه فوت هنرمندان جوان اغلب تأثیر منفی بر آیندهی بازار آنها برجای میگذارد، اما قندریز در همان سن پایین هنرمندی تثبیتشده به شمار میآمد. مضاف بر آن تلاشهای پژوهشگرانی نظیر رویین پاکباز در تبیین جایگاه این هنرمند در تاریخ هنر نوگرای ایران و معرفی او به نسلهای بعدی نقش مهمی داشت. مجموع این عوامل سبب حفظ و ارتقای ارزش آثار قندریز در سالهای پس از مرگش بوده است. به هر تقدیر، با توجه به قطع عرضهی آثار جدید و محدودیت دسترسی بازار به آثار این هنرمند، افزایش مداوم قیمت آثار موجود بدیهی و مبرهن خواهد بود.
نرخ فروش آثار منصور قندریز در خانهحراجها
نگاهی اجمالی به نمودار نرخ رشد آثار هنرمند نیز خالی از لطف نخواهد بود. در اغلب سالهای این نمودار، آثار قندریز در بازههای بالاتر از بیشینهی برآوردی و تخمین کارشناسان به فروش رسیدهاند. آثار این هنرمند هرگز پایینتر از قیمتهای برآوردی فروش نرفته و این نکته سودبخشی سرمایهگذاری بر روی آثار او را تضمین میکند. 8 اثر از قندریز در بازهی قیمتی 10 تا 50 هزار دلار و 9 اثر او در بازهی 50 تا 100 دلار به فروش رسیدهاند. 5 اثر او نیز در بازهی 100 تا 500 هزار دلار چکش خوردهاند. فروش آثار آتی این هنرمند در هر سه بازه محتمل خواهد بود و تعیین بازه، تابعی از عملکرد خانههای حراج، دورههای سبکی آثار عرضهشده، کیفیت آثار متعلق به هر دورهی سبکی و ابعاد آنها خواهد بود. همچنانکه آثار فروش نرفتهی قندریز در سالهای اخیر مربوط به دورههای سبکی متفرقهی او بودهاند.
مجموع تعداد و ارزش آثار قندریز در بازههای قیمت
منصور قندریز در شانزدهمین دورهی حراج تهران
- بدون عنوان
- 110*158 سانتیمتر
- تاریخ خلق اثر: اوایل دههی 40
- برآورد اولیهی قیمت: 6 تا 7 میلیارد تومان
- قیمت فروختهشده: 6.2 میلیارد تومان
- بدون عنوان
- رنگ روغن روی بوم
- 57*70
- تاریخ خلق اثر: 1344
- برآورد اولیهی قیمت: 3 تا 4 میلیارد تومان
- قیمت فروختهشده: 3.4 میلیارد تومان