اصطلاحاتی که می‌بایست پیش از ورود به حراج بدانید

24 تیر 1402
خانه‌های حراج جایی است که در آن مجموعه‌داران ثروتمند و دلالان هنری گرد هم می‌آیند و برای بهترین آثاری که در دنیای هنر وجود دارد به رقابت می‌پردازند. این بازیگران تمایل دارند که اتمسفر دنیای هنر را با عملکرد خود تغییر دهند؛ حراجی‌ها نیز علاقه‌مندند تا با فروش‌های موفق، رونق بازار هنر را به‌تماشا گذارند. مشاهده این رویدادها، که مهم‌ترین آن‌ها حراج‌های عصرانه هستند، شور و شوق خاصی را در نظاره‌گر به‌وجود می‌آورند، گرچه ممکن است برای یک مشاهده‌گر مبتدی ابهاماتی را ایجاد سازند. به‌ این منظور، تیم آرتچارت بر آن شده تا واژه‌نامه‌ای را از اصطلاحات پرکاربرد در حراج‌ها در اختیار خوانندگان قرار دهد تا از این طریق در وهله نخست درک سازوکار حراج‌ها و در مرتبه دوم، لذت بردن از آن‌ها را ارتقاء بخشد.

برآورد قیمت؛ کمینه و بیشینه برآورد (Auction Estimate)

خانه‌ی حراج پیش از آغاز حراج، برای هر اثر هنری حداقل و حداکثر قیمت فروش را تخمین می‌زند و آن را در کاتالوگ حراج منتشر می‌کند. به پایین‌ترین تخمین قیمت، کمینه برآورد و به بالاترین تخمین قیمت، بیشینه برآورد‌ می‌گویند. بیشینه‌ برآورد معمولاً 50 % از کمینه برآورد بیشتر است؛ برای مثال اگر کمینه برآورد اثری 10 میلیون تومان باشد، بیشینه‌ی آن 15 میلیون تومان خواهد بود.

قیمت پایه (Opening Price)

قیمت پایه، قیمتی است که مجری حراج یا همان حراج‌گزار، فروش اثر را از آن قیمت آغاز می‌کند. معمولاً قیمت پایه اندکی از کمینه‌ی برآورد اثر پایین‌تر است و توسط خانه‌ی حراج تعیین می‌شود. برای مثال اگر کمینه برآورد اثری 10 میلیون تومان باشد، احتمالاً مجری حراج، فروش اثر را با قیمت پایه‌ی 8 میلیون تومان آغاز می‌کند.

قیمت رزرو (Reserve Price)

قیمت رزرو قیمتی است که تا اثر به آن قیمت نرسد، فروشنده آن را نمی‌فروشد. این قیمت معمولاً  کمتر یا برابر با کمینه برآورد است و تنها فروشنده و عوامل حراج از آن باخبر هستند. برای مثال اگر کمینه برآورد برای اثری 10 میلیون تومان و قیمت پایه 8 میلیون تومان باشد، احتمالاً قیمت رزرو 9 میلیون تومان است.

قیمت فروخته‌شده (Sold Price)

قیمت فروخته‌شده می‌تواند در بازه‌ی برآورد، پایین‌تر یا بالاتر از آن باشد. قیمت فروخته شده رقمی است که خانه‌ی حراج در صورت پرداخت نهایی مشتری اعلام می‌کند.

قیمت چکش‌خورده (Hammer Price)

قیمت چکش خورده آخرین قیمت پیشنهادی خریداران است که پس از اعلام آن حراج‌گزار چکش می‌زند، پس از چکش‌زدن هیچ پیشنهاد بالاتری مورد پذیرش واقع نمی‌شود. قیمت چکش خورده به‌معنای فروش اثر نیست، بلکه به‌معنای آخرین قیمت پیشنهادی است.

بید (Bid)

بید در حراج به مبلغ پیشنهادی معینی گفته می‌شود که با هربار بالابردن پلاکارد در حراج، به قیمت قبلی اضافه می‌شود. هر بید با توجه به قیمت اثر میزان متفاوتی دارد. وقتی افراد حاضر در حراج بخواهند قیمت پیشنهادی بالاتری ارائه دهند، پلاکاردی را که شماره‌ای منحصر به خودشان دارد بالا می‌برند. گرداننده‌ی حراج با دیدن این پلاکارد، قیمت اثرِ در حال فروش را به اندازه‌ی یک بید بالا می‌برد و آن را اعلام می‌کند. مبلغ هر بید برای هر اثر متفاوت است و قبل از حراج تعیین می‌شود. برای مثال اگر قیمت یک اثر در لحظه‌‌ای از حراج 200 میلیون تومان و میزان بید برای همان اثر 10 میلیون تومان باشد، بعد از یک بار بید دادن قیمت آن به 210 میلیون تومان می‌رسد؛ به عبارت دیگر افرادی که بید می‌دهند، به ترتیب 10 میلیون تومان به قیمت قبلی می‌افزایند.

دستکش سفید (White Glove)

اصطلاح دستکش سفید زمانی در مورد یک حراج به کار برده می‌شود که تمامی آثار ارائه‌شده در آن به فروش برسند. دلیل انتخاب این اصطلاح، به دستکش‌های سفید افرادی بازمی‌گردد که آثار را برای ارائه به سکوی حراج می‌آورند. همچنین زمانی که تمام آثار حراج فروخته می‌شوند، مسئول حراج به صورت نمادین یک جفت دستکش سفید را به متصدی حراج تقدیم می‌کند؛ این حرکت به فروخته‌شدن همه‌چیز و تنها باقی‌ماندن دستکش‌ها اشاره دارد. «دستکش سفید» که به صورت یک صفت به حراج اطلاق می‌شود، می‌تواند در حالت کلی‌تر به صورت «فروش دستکش سفید» (White Glove Sale) استفاده شود.

اثر سوخته یا فاقد خریدار (Burned Work)

اگر اثری که در حراج ارائه می‌گردد، هیچ علاقه‌ای را برنیانگیزاند، به این معنی که هیچ پیشنهادی برای آن ارائه نشود و یا به قیمت رزرو نرسد، برچسب «اثر سوخته» بدان اطلاق می‌گردد.

اصطلاح اثر سوخته، پیش‌تر، به آثاری اطلاق می‌شد که در دو حراج پیاپی به فروش نمی‌رسیدند و می‌بایست چند سالی از نظرها پنهان می‌شدند تا دوباره قابلیت فروش پیدا کنند. امروزه، شکست در حراج از اهمیت کمتری برخوردار است و به‌نظر، غیاب شش ماهه برای بازگشت یک اثر به بازار کافی باشد.

پیشنهادات ساختگی (Chandelier Bid)

آثار ارائه شده در حراج‌ها گاهی به فروش نمی‌رسند، اما مخاطبان حاضر در حراج متوجه این موضوع نمی‌شوند. زیرا، در این مواقع، حراج‌گذار با چند پیشنهاد جعلی سعی می‌کند تا توجهات را به لات ارائه شده جلب نماید و حتی بسته به هنرمند (آنکه سرشناس باشد یا خیر)، قیمت پیشنهادهای جعلی را به قیمت رزرو برساند، تا بازار هنرمند را ثابت نگه دارد. اگر این بیدهای ساختگی با پیشنهادات واقعی دنبال نشوند، حراج‌گذار از روی اثر رد می‌شود.

ضمانت (Guarantee)

مبلغی که خانه حراج قول می‌دهد تا بدون توجه به فروش اثر در حراج به صاحب اثر بپردازد. در سال‌های اواسط 2000، صدور ضمانت‌نامه‌ها یک استراتژی برای خانه‌های حراج بود تا آثار را برای فروش عصرانه‌شان به‌دست آورند، اما پس از فروپاشی مالی سال 2008 که اعتماد به بازار هنر را از بین برد، حراج‌دهندگان میلیون‌ها و میلیون‌ها دلار را با پرداخت ضمانت‌ها از دست دادند، در نتیجه، کریستیز و ساتبیز کم‌و‌بیش ارائه ضمانت‌ را که توسط خانه‌های حراج حمایت می‌شد متوقف کردند. بلافاصله پس از آن، این دو خانه حراج شاهد کاهش 75 درصدی درآمد سالانه هنر معاصر خود بودند، اما از آن زمان - با کمک ضمانت‌های شخص ثالث - فروش دوباره افزایش یافته است.

ضمانت شخص ثالث (Third-Party Guarantee)

در این نوع ضمانت، خانه حراج با یافتن خریدار پیش از شروع مزایده به فروشنده این اطمینان را می‌دهد که فارغ از آنچه در سالن حراج اتفاق خواهد افتاد، اثر وی بیش از قیمت رزرو به فروش خواهد رفت.

 آمِر یا امانت‌گذار (Consignor)

شخص، ایالت یا مؤسسه‌ای که به‌دلیل طلاق، مرگ یا بدهیِ مالک اثر، یک اثر هنری خاص را برای فروش به حراج عرضه می‌کند.

نویسنده (ها)

آزاده باقری
سوانا بغوزیان
مقالات مرتبط

سازوکار قیمت‌گذاری آثار هنری و گروه مرجع قیمت در حراجی تهران
 این مقاله توسط محمدرضا مریدی (عضو هیئت علمی دانشگاه هنر تهران) و محمدجواد محمدی (کارشناس ارشد اقتصاد هنر) به رشته‌ی تحریر درآمده و در کتاب «اقتصاد هنر ایران» توسط فرهنگستان هنر به چاپ رسیده است. قیمت‌گذاری آثار هنری بخش مهم اما مبهمی از بازار هنر است. ارزیابی‌های دلخواهانه و سلیقه‌ای و قیمت‌گذاری‌هایی که تنها ارزش نمادین برای اثر ایجاد می‌کنند و حتی مانع از فروش اثر می‌شو...
23 بهمن 1400

گفت‌وگو با مدیر حراج تهران: شکل‌گیری حراج تهران و مسئله‌ی اصالت آثار (بخش اول)
در این مصاحبه، حسین گنجی به گفتگو با دکتر علیرضا سمیع آذر، مدیر حراج تهران نشسته است. این مصاحبه در دو بخش ارائه شده است. بخش نخست درباره‌ی شکل‌گیری حراج تهران و مسئله‌ی اصالت آثار و بخش دوم درباره‌ی قیمت‌گذاری آثار و قیمت‌های نجومی تابلوهاست. بخش اول این مصاحبه را در ادامه خواهید خواند. همچنین می‌توانید ویدیوی این مصاحبه را در انتهای صفحه مشاهده کنید.
14 فروردین 1401

گزارش بازار هنر ایران در سال 1401
 وقتی تیم آرت‌هال برای قیمت‌گذاری آثار ایرانی، تاریخچه‌ی فروش آن‌ها را جستجو می‌کرد، خلأ یک مرجع معتبر هنری را احساس کرد. همین شد که آرتچارت در سال 1398 متولد شد. هدف از راه‌اندازی آرتچارت ساختن پایگاه داده‌ای از بازار هنر ایران بود که بتواند به عنوان مرجع برای طیف گسترده‌ای از اهالی هنر، از هنرمند گرفته تا مجموعه‌دار هنری، مورد استفاده قرار بگیرد. اکنون آرتچارت داده‌...
25 اردیبهشت 1402
درج دیدگاه

* نشان دهنده فیلد الزامی