اصطلاحاتی که می‌بایست پیش از ورود به حراج بدانید

11 تیر 1403
حراج‌خانه جایی است که در آن مجموعه‌داران ثروتمند و دلالان هنری گرد هم می‌آیند و برای بهترین آثاری که در دنیای هنر وجود دارد به رقابت می‌پردازند. این بازیگران تمایل دارند که اتمسفر دنیای هنر را با عملکرد خود تغییر دهند؛ حراجی‌ها نیز علاقه‌مندند تا با فروش‌های موفق نشان دهند که بازار هنر پررونق است. مشاهده این رویدادها، که مهم‌ترین آن‌ها حراج‌های عصرانه هستند، شور و شوق خاصی را در نظاره‌گر به‌وجود می‌آورد، گرچه ممکن است برای یک تماشاچی ساده یک سری ابهامات را ایجاد کند. به‌ این منظور، تیم آرتچارت بر آن شده تا واژه‌نامه‌ای را از اصطلاحات پرکاربرد در حراج‌ها در اختیار خوانندگان قرار دهد تا از این طریق در وهله نخست درک سازوکار حراج‌ها و در مرتبه دوم، لذت بردن از آن‌ها را ارتقاء بخشد.

برآورد قیمت؛ کمینه و بیشینه برآورد
Auction Estimate

خانه‌ی حراج پیش از آغاز حراج، برای هر اثر هنری حداقل و حداکثر قیمت فروش را تخمین می‌زند و آن را در کاتالوگ حراج منتشر می‌کند. به پایین‌ترین تخمین قیمت، کمینه برآورد و به بالاترین تخمین قیمت، بیشینه برآورد‌ می‌گویند. بیشینه‌ برآورد معمولاً 50% از کمینه برآورد بیشتر است؛ برای مثال اگر کمینه برآورد اثری 10 میلیون تومان باشد، بیشینه‌ی آن 15 میلیون تومان خواهد بود.

قیمت پایه
Opening Price

قیمت پایه، قیمتی است که مجری حراج یا همان حراج‌گزار، فروش اثر را از آن قیمت آغاز می‌کند. معمولاً قیمت پایه اندکی از کمینه‌ی برآورد اثر پایین‌تر است و توسط خانه‌ی حراج تعیین می‌شود. برای مثال اگر کمینه برآورد اثری 10 میلیون تومان باشد، احتمالاً مجری حراج، فروش اثر را با قیمت پایه‌ی 8 میلیون تومان آغاز می‌کند.

قیمت رزرو
Reserve Price

قیمت رزرو قیمتی است که تا اثر به آن قیمت نرسد، فروشنده آن را نمی‌فروشد. این قیمت معمولاً کمتر یا برابر با کمینه برآورد است و تنها فروشنده و عوامل حراج از آن باخبر هستند. برای مثال اگر کمینه برآورد برای اثری 10 میلیون تومان و قیمت پایه 8 میلیون تومان باشد، احتمالاً قیمت رزرو 9 میلیون تومان است.

قیمت فروخته‌شده
Sold Price

قیمت فروخته‌شده می‌تواند در بازه‌ی برآورد، پایین‌تر یا بالاتر از آن باشد. قیمت فروخته شده رقمی است که خانه‌ی حراج در صورت پرداخت نهایی مشتری اعلام می‌کند.

قیمت چکش‌خورده
Hammer Price

قیمت چکش خورده آخرین قیمت پیشنهادی خریداران است که پس از اعلام آن حراج‌گزار چکش می‌زند، پس از چکش‌زدن هیچ پیشنهاد بالاتری مورد پذیرش واقع نمی‌شود. قیمت چکش خورده به‌معنای فروش اثر نیست، بلکه به‌معنای آخرین قیمت پیشنهادی است.

بید یا پیشنهاد قیمت
Bid

بید به معنای پیشنهاد دادن است. خریداران برای پیشنهادات حضوری پلاکاردی - که شماره‌ای منحصر به خودشان دارد - را بالا می‌برند. گرداننده‌ی حراج با دیدن این پلاکارد، قیمت اثرِ در حال فروش را به اندازه‌ی یک بید بالا می‌برد و آن را اعلام می‌کند. 

مبلغ بید
Bid Increment

در هر حراج بسته به قیمت اثر با هر بار بالا بردن پلاکارد درصد معینی به قیمت لت اضافه می‌شود. این درصد معین را حراج‌گذار از پیش‌تر تعیین می‌کند، ولی به‌طور کلی بر هر پیشنهاد جدید حدود ۱۰% افزوده می‌گردد.

پیشنهاد غیابی
Absentee Bid

روشی از بید دادن برای کسانی که نمی‌توانند یا نمی‌خواهند به‌صورت حضوری در حراجی شرکت کنند. اصطلاح پیشنهاد غیابی همچنین با عناوینی چون پیشنهادات «نوشته شده» یا «سفارشی» نیز خطاب می‌شوند، این دسته از پیشنهادها از طریق پر کردن و ارسال فرم و یا به‌صورت آنلاین انجام شوند.

پیشنهاد ساختگی
Chandelier Bid

آثار ارائه شده در حراج‌ها گاهی مورد استقبال قرار نمی‌گیرند و پیشنهاداتی دریافت نمی‌کنند، اما ناظران متوجه این موضوع نمی‌شوند؛ زیرا، در این مواقع، حراج‌گذار با چند پیشنهاد جعلی سعی می‌کند تا توجهات را به لت ارائه شده جلب نماید و حتی بسته به هنرمند (آنکه سرشناس باشد یا خیر)، قیمت پیشنهادهای جعلی را به قیمت رزرو برساند، تا بازار هنرمند را ثابت نگه دارد. اگر این بیدهای ساختگی با پیشنهادات واقعی دنبال نشوند، حراج‌گذار به سراغ قطعه بعدی می‌رود.

امتیاز محفوظ برای هنرمند یا حق‌ امتیاز بازفروش اثر
Artist Resale Right (or Droit de Suite)

طبق دستورالعمل حق فروش مجدد اثر در اتحادیه اروپا که توسط کشوربریتانیا نیز پذیرفته شده است، هنرمندان زنده و هنرمندانی که کم‌تر از ۷۰ سال از زمان مرگشان می‌گذرد، حق‌الامتیاز فروش مجدد آثارشان را دریافت خواهند کرد. پس، هر بار که اثر هنری‌ این دسته از هنرمندان در بازار هنر اتحادیه اروپا یا بریتانیا فروخته شود، سودی برابر آنچه در مفاد این قانون آمده نصیب هنرمند خواهد شد.

دستکش سفید
White Glove

اصطلاح دستکش سفید زمانی در مورد یک حراج به کار برده می‌شود که تمامی آثار ارائه‌شده در آن به فروش برسند. دلیل انتخاب این اصطلاح، به دستکش‌های سفید افرادی بازمی‌گردد که آثار را برای ارائه به سکوی حراج می‌آورند. همچنین زمانی که تمام آثار حراج فروخته می‌شوند، مسئول حراج به صورت نمادین یک جفت دستکش سفید را به مجری حراج تقدیم می‌کند؛ این حرکت به فروخته‌شدن همه‌چیز و تنها باقی‌ماندن دستکش‌ها اشاره دارد. «دستکش سفید» که به صورت یک صفت به حراج اطلاق می‌شود، می‌تواند در حالت کلی‌تر به صورت «فروش دستکش سفید» (White Glove Sale) استفاده شود.

اثر سوخته یا فاقد خریدار
Burned Work

اگر اثری که در حراج ارائه می‌گردد، هیچ علاقه‌ای را برنیانگیزاند، به این معنی که هیچ پیشنهادی برای آن ارائه نشود و یا به قیمت رزرو نرسد، برچسب «اثر سوخته» بدان اطلاق می‌گردد.

اصطلاح اثر سوخته، پیش‌تر، به آثاری اطلاق می‌شد که در دو حراج پیاپی به فروش نمی‌رسیدند و می‌بایست چند سالی از نظرها پنهان می‌شدند تا دوباره قابلیت فروش پیدا کنند. امروزه، شکست در حراج از اهمیت کمتری برخوردار است و به‌نظر، غیاب شش ماهه برای بازگشت یک اثر به بازار کافی باشد.

ضمانت
Guarantee

مبلغی که حراج‌خانه قول می‌دهد تا بدون توجه به فروش اثر در حراج به صاحب اثر بپردازد؛ به عبارت دیگر، صاحب اثر حتی در صورت فروخته نشدن اثرش مبلغ مشخصی را از حراج دریافت خواهد کرد. در سال‌های اواسط 2000، صدور ضمانت‌نامه‌ یک استراتژی بازاریابی برای به‌دست آوردن آثار شاخص بود، اما پس از فروپاشی مالی سال 2008 که اعتماد به بازار هنر از بین رفت و حراج‌گزاران میلیون‌هامیلیون دلار را با پرداخت ضمانت‌ها از دست دادند، ارائه ضمانت‌‌نامه‌ها نیز متوقف شد و ضمانت شخص ثالث جای آن را گرفت.

ضمانت شخص ثالث
Third-Party Guarantee

در این نوع ضمانت، خانه حراج با یافتن خریدار پیش از شروع مزایده به فروشنده این اطمینان را می‌دهد که فارغ از آنچه در سالن حراج اتفاق خواهد افتاد، اثر وی بیش از قیمت رزرو به فروش خواهد رفت.

ارزیابی یا ارزش‌گذاری اثر هنری
Appraisal

ارزیابی یا ارزش‌گذاری یک شیء یا اثر هنری با مد نظر قرار دادن ارزش بازار (Market Value) یا ارزش بیمه‌ای (Insurance Value) آن اثر صورت می‌پذیرد. ارزش بازار، تخمینی است که خانه حراج یا شرکت‌های ارزیابی اثر هنری از قیمت فروش یک شیء بیان می‌کنند. ارزش بیمه‌ای نشان‌دهنده هزینه‌ای است که برای جایگزینی یک کالا باید پرداخت شود. کارشناسان ارزیابی‌ اثر در حراج‌ها با مقایسه یک قطعه با آثار مشابه‌‍ای که اخیراً فروخته شده‌اند، ارزش‌گذاری‌ها را انجام می‌دهند، اما باید اشاره کرد که هیچ ارزیابی صورت‌پذیرفته‌ای به معنای قیمت قطعی و نهایی اثر نیست.

تبارنامه یا پیشینه مالکیت اثر
Provenance

یکی از بخش‌های مهمی که در زمان ارزشگذاری اثر هنری بدان توجه می‌شود و بر اصالت اثر صحه می‌گذارد تبارنامه یا پیشینه مالکیت اثر است. در تبارنامه یک اثر، نام صاحبان پیشین اثر و یا رکوردهای ثبت شده در حراج‌ها و نمایشگاه‌ها ذکر می‌گردند. اگر اثری هنری دارای تبارنامه قابل اثباتی باشد، ارزش آن به‌طور فزاینده‌ای افزایش می‌یابد.

 آمِر یا امانت‌گذار
Consignor

مجموعه‌دار، مالک یک شیء یا ملک و در کل فروشنده‌ای است که حق فروش دارایی‌اش را به حراج واگذار می‌کند.

نویسنده (ها)

سوانا بغوزیان
مقالات مرتبط

در جست‌وجوی استعدادهای ایرانی: سه هنرمند جوان پرفروش در سال 1402
در بین 20 هنرمند جوان برتر منطقه‌ی منا که آرت‌تکتیک در سال 2018 منتشر کرد نام 5 هنرمند ایرانی دیده می‌شود که تنها یک نفر از ایشان در ایران زندگی می‌کند؛ این نشان‌گر این مسئله است که گالری‌های بین‌المللی توجه خود را به سمت هنرمندان دیاسپورا و یا دو ملیتی معطوف کرده‌اند. از نمونه‌‌های متأخرتر این هنرمندان مهدی قدیانلو، مایشا محمدی و علی بنی‌صدر هستند که با گالری‌های ستاره‌ دنیا مثل گگ...
9 اردیبهشت 1403

بررسی بازار هنر منوچهر یکتایی در سال 1402
آثار منوچهر یکتایی، شاعر و هنرمند ایرانی، در سال 1385 وارد بازار ثانویه یا همان حراج‌ها شد؛ حراج درویتس و بلومزبری در برکشایر انگلستان اولین حراجی بود که دو اثر از یکتایی را در این بازار عرضه کرد. از زمان ورود آثار یکتایی به حراج‌ها تا سال 1391 رشد قابل توجهی در مارکت هنرمند مشاهده نمی‌گردد، که یکی از دلایل آن می‌تواند عرضه کم آثار و حضور آثار وی در حراج‌های کم‌تر شناخته‌شده باشد. ب...
1 خرداد 1403

هنر ایران در لندن؛ در رابطه‌ای تجاری و غیرتجاری
بسط و گسترش مارکت هنر خاورمیانه به خارج از منطقه به‌خصوص شهری مثل لندن معطوف به عوامل زیادی بوده است. یکی از نخستین و مهم‌ترین دلایلی که به ذهن متبادر می‌شود، ورود حراج‌خانه‌های شناخته‌شده بریتانیایی مثل کریستیز و بونامز به خاورمیانه به ترتیب از سال‌های 1383 و 1384 است. با آنکه توجه حراج‌خانه‌های بین‌المللی به هنر منطقه یکی از تأثیرگذارترین اِلِمان‌ها در شناخت این هنر در سطح صحنه‌ی...
21 خرداد 1403
درج دیدگاه

* نشان دهنده فیلد الزامی