دانلود مجموعه گزارش‌های آرتچارت از حراج تهران

فهرست

1. مقدمه

2. آمار فروش

3. گران‌ترین آثار

4. یافته‌های کلیدی

5. عملکرد اقتصادی

6. رکوردداران

7. در قیاس با دوره‌های پیشین

1. مقدمه

هجدهمین دوره از حراج تهران یا نخستین حراج آنلاینِ حراج‌خانه‌ی تهران، از 21 تا 24 آذر 1402 برگزار شد. این حراج با نمایش حضوری آثار همراه بود و به بازدیدکننده این امکان را می‌داد تا به تماشای آثار پرداخته و در فرصتی چهار روزه پیشنهاد خود برای خرید را در پایگاه اینترنتیِ تعبیه‌شده ثبت نماید.

در این حراج 114 اثر از 113 هنرمند ارئه شد. از آثار راه‌یافته 112 اثر به فروش رفت و مجموع فروش 61.8 میلیارد تومان معادل با 1.22 میلیون دلار به دست آمد. مجموع برآورد کمینه و بیشینه‌ی آثار به ترتیب 47.1 و 64.5 میلیارد تومان احتساب شده بود که با توجه به نتیجه حراج، مجموع فروش به‌دست آمده نزدیک به بیشینه‌ی برآوردها بود.

دراین دوره، حراج تهران، با اعلام تغییر رویه در نحوه‌ی انتخاب و گزینش آثار، تمرکز خود را بر نسل جوان‌تر و تا حدی زنان هنرمند قرار داد؛ برخلاف روند دوره‌های قبل، 95% از هنرمندانِ آثار این دوره در قید حیات بودند؛ حدود 50% از هنرمندان پیش از این سابقه‌ی حضور در حراج نداشتند و از این هنرمندانِ تازه‌به‌حراج‌آمده، سهم 44.6% به زنان هنرمند تعلق داشت. در مجموع هم از کل هنرمندان حاضر در حراج %34.5 را زنان هنرمند تشکیل می‌دادند. اعداد و ارقامی که در تمام ادوار حراج تهران بی‌سابقه بوده است.

پیشکسوتان و اساتید هنری، بیشترین برآوردها و در نهایت بالاترین قیمت‌های فروش را از آن خود کردند: آثار پرویز تناولی، آیدین آغداشلو، مسعود عربشاهی، محمد احصایی، شهریار احمدی، پرویز کلانتری و تیمو ناصری در رتبه‌های یک تا پنجم از لحاظ قیمت فروش قرار گرفت. در مقابل، بیشترین رشد قیمت نسبت به میانه برآورد را اثر بارانا سعادت (متولد 1370) داشت که با 211.7% رشد به قیمت 187 میلیون تومان معادل 3.7 هزار دلار فروخته شد.

2. آمار فروش

مجموع فروش

61.776 میلیارد تومان

شصت و یك میلیارد و هفتصد و هفتاد و شش میلیون تومان

1.225 میلیون دلار

میانگین قیمت آثار فروخته شده

551.571 میلیون تومان

پانصد و پنجاه و یك میلیون و پانصد و هفتاد و یك هزار تومان

10.94 هزار دلار

میانگین برآورد قیمت آثار فروخته‌شده

494.330 میلیون تومان

چهارصد و نود و چهار میلیون و سیصد و سی هزار تومان

9.5 هزار دلار

وضعیت فروش آثار

114 اثر از 113 هنرمند

فروخته‌شده‌ها: 112

فروخته‌نشده‌ها: 2

3. گرانترین آثار

 گرانترین اثر حراج هجدهم

زن فرنگی روی فرش ایرانی 2 (1398). پرویز تناولی.
قیمت نهایی فروش: 5.5 میلیارد تومان، 109 هزار دلار.

پرویز تناولی (متولد 1316)، مجسمه‌ساز و نقاشی ایرانی، همواره سنت را دستمایه‌ی خلق آثار خود کرده و در این مسیر حتی به پژوهش در مورد گلیم‌ها و قالیچه‌های تصویری عشایری نیز پرداخته است. علاقه تناولی به هنرهای دستی عشایری در کنار آنکه او را به پژوهش در این خصوص واداشته و به مجموعه‌داری پرشور تبدیل کرده است، تأثیرات شگرفی بر تولیدات هنری او گذاشته است. این علاقه در دوره‌ی کوتاهی از دهه‌ی 1340 آزمایش‌گری‌های تناولی را به سمت استفاده‌ی مستقیم از آثار دستباف با گرایشی نئودادائیستی هدایت کرده است. در هجدهمین حراج تهران، اثر شماره‌ی 57 از پرویز تناولی، با خصوصیاتی مشابهِ این دسته از آثار هنرمند (مثل استفاده از گلیم و لامپ فلورسنت)، در سال 1398 خلق شده است.

بر اساس داده‌های گردآوری شده توسط آرتچارت، این دومین باری است که اثری از دسته‌ی قالی‌های تناولی وارد حراج می‌شود؛ نخستین بار قالی شیر و شمشیر 2 متعلق به سال 1353 در حراج مدرن و معاصر خاورمیانه بونامز، به سال 1396 عرضه شد و 17.6 هزار دلار به فروش رفت.

رتبه‌‌های دوم تا پنجم گران‌ترین آثار

معما 92 (1391)، آیدین آغداشلو.
قیمت نهایی فروش: 4.62 میلیارد تومان، 91.6 هزار دلار.

بدون عنوان (1365)، مسعود عربشاهی.
قیمت نهایی فروش: 4.62 میلیارد تومان، 91.6 هزار دلار.

پاییز گل آفتابگردان (1402)، محمد احصایی.
قیمت نهایی فروش: 4.18 میلیارد تومان، 82.9 هزار دلار.

لنز شماره یک از مجموعه فنون کهن کیمیا (1390)، شهریار احمدی.
قیمت نهایی فروش: 3.41 میلیارد تومان، 67.6 هزار دلار.

بدون عنوان (1388)، پرویز کلانتری.
قیمت نهایی فروش: 3.41 میلیارد تومان، 67.6 هزار دلار.

پیون (1394)، تیمو ناصری.
قیمت نهایی فروش: 2.2 میلیارد تومان، 43.6 هزار دلار.

4. یافته‌های کلیدی

دسته‌بندی آثار براساس رشته هنری

میانگین سنی هنرمندان به تفکیک دهه

در این دوره از حراج تهران، بیشترین درصد حضور مربوط به متولدان دهه‌ی پنجاه و کمترین درصد حضور متعلق به متولدان دهه‌ی هفتاد است؛ به ترتیب با 35 و 5 هنرمند. پیش از این حراج، در 6 دوره حراج «هنر معاصر ایران» تنها یک هنرمند متولد دهه‌ی هفتاد حاضر بوده است.

هنرمندان متوفی در برابر زنده

هنرمندان با اولین حضور در حراج

• تعداد هنرمندان حراج‌اولی: 56

• درصد هنرمندان حراج اولی به کل هنرمندان: 50%

• میانگین سنی هنرمندان حراج اولی: 47 سال

• به جز یک نفر، تمام هنرمندان حراج‌اولی هنرمندان زنده هستند.

5. عملکرد

10 اثر گران‌قیمت همراه با برآوردها

نمودار زیر ده اثری که در حراج با بیشترین قیمت به فروش رسیده‌اند را نمایش می‌دهد. اثر پرویز تناولی گران‌ترین اثر است و آثار آیدین آغداشلو و مسعود عربشاهی در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند. برای هر اثر سه نمودار میله‌ای ترسیم شده؛ میله‌ی چپ بیشینه برآورد، میله‌ی راست کمینه برآورد و میله‌ی وسط قیمت فروش اثر را نمایش می‌دهد. به این ترتیب متوجه می‌شویم قیمت فروش اثر در چه نسبتی با برآورد اولیه قرار دارد.

10 اثر با بیشترین نرخ رشد

نرخ رشد نشان می‌دهد اثر در مقایسه با برآورد اولیه‌ی خود چقدر بالاتر یا پایین‌تر به فروش رسیده است. منظور از نرخ رشد نسبت قیمت فروخته شده به میانه‌ی بازه‌ی برآورد است. این نسبت فاصله‌ی برآورد و فروش را مشخص می‌کند. در نمودار زیر 10 اثر که بیشترین رشد را داشته‌اند ترسیم شده است.

 تعداد و ارزش آثار در بازه‌های قیمت

اینکه چه تعداد از آثار در یک بازه‌ی قیمتی فروخته شدند و مجموع فروش آن‌ها چه رقمی بوده، دید خوبی نسبت به آثار حراج به ما می‌دهد. طبق نمودار زیر 87 اثر در حراج هجدهم، قیمت زیر 10 هزار دلار داشته‌اند؛ با این حال، میله‎های قرمز که مجموع فروش آثار در هر بازه است، نشان می‌دهد 19 اثری که بین 10 تا 50 هزار دلار چکش خوردند، مجموع فروش بیشتری نسبت به 87 اثرِ زیر 10 هزار دلاری رقم زده‌اند. همچنین فقط یک اثر است که رقم بالای 100 هزار دلار دارد. نتیجه اینکه رویکرد این حراج به سمت هنرمندان جوانی است که قیمت آثارشان هنوز کاملاً تثبیت نشده است.

6. رکوردداران

 رکورد بیشترین نرخ رشد: 211%

کمی نزدیک‌تر شویم، بارانا سعادت

بازه‌ی برآورد: 50 تا 70 میلیون تومان

قیمت فروش: 187 میلیون تومان

رکورد بیشترین حضور آثار هنرمند در حراج تهران

پرویز کلانتری (1395-1310)

16 دوره از 18 دوره

نسبت هنرمندان حراج اولی به کل هنرمندان

حراج تهران در دوره‌های مختلف خود، بنا بر سیاست آن دوره، رویکردهای متفاوتی در پذیرش هنرمندانی داشته است که تا پیش از آن در هیچ حراجی شرکت نکرده‌اند. میانگین تعداد هنرمندان حراج‌اولی در هفده دوره‌ی حراج تهران حدود 14 نفر است. این تعداد در دوره‌ی پانزدهم حتی به دو هنرمند هم رسیده است.

دوره‌ی هجدهم در پذیرش هنرمندان حراج‌اولی رکوردشکنی کرده است. نیمی از هنرمندان حراج هجدهم هنرمندانی بوده‌اند که برای نخستین‌بار وارد حراج شده‌اند؛ یعنی 56 هنرمند از بین کل 113 هنرمندِ این دوره. در نمودار زیر درصد هنرمندانِ حراج‌اولی به کل هنرمندانِ هر دوره نمایش داده شده است.

مقایسه مجموع فروش این دوره با دوره‌های قبلِ هنر معاصر

در دوره‌ی هجدهم مبلغ فروش کل آثار حدود 62 میلیارد تومان شد. این دوره با رویکرد هنر معاصر ایران برگزار شد. پیش از این حراج تهران 6 دوره‌ی دیگر را به آثار معاصر ایران اختصاص داده است و می‌توان نتایج این دوره را با دوره‌های پیشین قیاس کرد.

برای مقایسه‌ی دوره‌ی هجدهم با سایر دوره‌ها لازم است تمام ارقام را با توجه به نرخ ارز در تاریخ هر حراج، به دلار تبدیل کنیم تا دست‌کم اثر نوسانات ارز را از بین ببریم. به این ترتیب مجموع فروش دوره‌ی هجدهم، با احتساب نرخ دلارِ 50،400 تومان، حدود 1.2 میلیون دلار است. در رتبه‌بندی 7 دوره حراج هنر معاصر بر اساس مجموع فروش، دوره‌ی هجدهم، در پایین‌ترین مرتبه می‌نشیند.

نسبت هنرمندان زن به مرد

یکی دیگر از وجوه تمایز دوره‌ی هجده با سایر دوره‌ها حضور بیشتر هنرمندان زن است. در دوره‌های دهم تا هفدهم به طور متوسط، از هر 100 هنرمندِ حاضر در حراج، 20 هنرمند زن و 80 هنرمند مرد بودند. این نسبت در دوره هجده به 35 هنرمند زن رسیده است، یعنی کمی کمتر از دو برابر. در نمودار زیر این تغییر مشهود است.

نرخ دلار این گزارش به تاریخ 21 آذر 1402: 50،400 تومان    

فایل گزارش این دوره و سایر دوره‌ها را از اینجا دانلود کنید.