گزارش بیست‌ویکمین حراج تهران: دومین حراج آنلاین از هنر معاصر ایران

24 مهر 1403
آرتچارت، پلتفرم داده‌یابی و داده‌کاوی بازار هنر ایران، از بدو تأسیس خود در سال 1398، به ثبت و تحلیل داده‌های اقتصادی هنر ایران پرداخته و این آمار را در اختیار متخصصان و مخاطبان قرار داده است. این پلتفرم تا امروز بیست دوره از حراج تهران را زیر ذره‌بین برده و در گزارش پیش رو به واکاوی بیست‌ویکمین دوره از حراج تهران می‌پردازد. این دوره، ویژه‌ی هنر معاصر ایران، به‌صورت مزایده آنلاین از تاریخ ۱۸ تا ۲۰ مهر ۱۴۰۳ برگزار شد و پیش‌نمایش آثار نیز در تاریخ ۱۸ و ۱۹ مهر در هتل پارسیان آزادی انجام گرفت. در ادامه گزارش تحلیلی آرتچارت از این رویداد را می‌خوانید.

دانلود فایل گزارش آرتچارت از بیست‌ویکمین حراج تهران

فهرست

  1. بیست‌ویکمین دوره از حراج تهران
  2. آمار حراج بیست‌ویکم
  3. گران‌ترین آثار
  4. عملکرد اقتصادی
  5. در قیاس با دوره‌های پیشین

1. بیست‌ویکمین دوره از حراج تهران

بیست‌ویکمین دوره از حراج تهران، ویژه‌ی هنر معاصر ایران، به‌صورت مزایده آنلاین از تاریخ ۱۸ تا ۲۰ مهر ۱۴۰۳ در جریان بود. پیش‌نمایش آثار نیز در تاریخ ۱۸ و ۱۹ مهر در هتل پارسیان آزادی برگزار شد. حراج تهران، پایان مزایده‌ی آنلاین را از ساعت ۱۸ تا ۲۲:۴۰ دقیقه شامگاه جمعه ۲۰ مهر ۱۴۰۳ اعلام کرد؛ براساس این الگو که به ترتیب شماره آثار، هر دو دقیقه امکان پیشنهاد برای هر قطعه بسته می‌شد. 

در این دوره ۱۴۰ اثر از ۱۳۶ هنرمند عرضه شد که ۱۳۲ اثر از آن به فروش رفت (نرخ فروش ۹۴.۳%) و مجموع فروش ۱۲۰.۳ میلیارد تومان (معادل ۲ میلیون دلار) را حاصل کرد. حدود ۶۴% از آثار در بازه‌ی برآوردها و حدود ۳۱% نیز بیش از تخمین حراج چکش خورد. ۹۳ اثر از ۱۴۰ اثر در بازه‌ی زیر ۱۰ هزار دلار فروخته شد و تنها ۴ اثر ارزشی معادل ۱۲۰ تا ۲۰۰ هزار دلار را به‌دست آورد. در این حراج، درصد بالایی از آثار در دسته نقاشی قرار می‌گرفت (بیش از ۷۸%) بعد از نقاشی آثار حجم بالاترین میزان را از لحاظ تعداد داشت (حدود ۱۳%).

عنوان گران‌ترین اثر این حراج به اثر «بدون عنوان» (متعلق به دهه ۱۳۵۰) از منیر فرمانفرماییان تعلق گرفت. این آینه‌کاری 11.66 میلیارد تومان (معادل ۱۹۴.۳ هزار دلار) به فروش رفت و نرخ رشد ۶%+ داشت. دومین و سومین اثر گران متعلق به آیدین آغداشلو و رضا درخشانی بودند. اثر دو لت آغداشلو با نام «تابستان، زمستان از مجموعه مغربی‌ها» (۱۳۹۰) به قیمت نهایی ۱۱.۲ میلیارد تومان (معادل ۱۸۷ هزار دلار)، و اثر دو لت درخشانی با عنوان «روز و شب را می شمارم، روز و شب» (۱۳۹۶) به قیمت نهایی ۱۰.۱ میلیارد تومان (معادل ۱۸۶.۷ هزار دلار) فروخته شدند.

نسبت حضور هنرمندان زن به مرد در این حراج به ترتیب ۲۴% به ۷۶% بود. میانگین سنی هنرمندان نیز ۵۵.۲ سال و بیشترین تعداد آثار متعلق به متولدین دهه ۱۳۶۰ است (۲۶%). قدیمی‌ترین قطعه ارائه‌شده در این حراج با تاریخ خلق ۱۳۴۶ متعلق به پرویز تناولی است، اگرچه تاریخ خلق بیشتر آثار متعلق به ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۳ هستند (حدود ۵۶%).

2. آمار حراج بیست‌ویکم

مجموع فروش
120,318,000,000 تومان
یكصد و بیست میلیارد و سیصد و هجده میلیون تومان

معادل 2 میلیون دلار

مجموع کمینه برآوردها
100,580,000,000 تومان
یكصد میلیارد و پانصد و هشتاد میلیون تومان

معادل 1.7 میلیون دلار

مجموع بیشینه برآوردها
131,950,000,000 تومان
یكصد و سی و یك میلیارد و نهصد و پنجاه میلیون تومان

معادل 2.2 میلیون دلار

میانگین ارزش آثار
911,500,000 تومان
نهصد و یازده میلیون و پانصد هزار تومان

معادل 15.2 هزار دلار

نرخ فروش آثار
94.3%
132 اثر فروخته‌شده از 140 اثر

نسبت مجموع فروش دلاری آثار هنرمندان زن به مرد 

در بیست‌ویکمین دوره از حراج تهران مجموع فروش دلاری آثار هنرمندان زن با فروش 32 اثر از 34 اثر 424.8 هزار دلار و مجموع فروش دلاری آثار هنرمندان مرد 1.58 میلیون دلار برای فروش 100 اثر از 106 اثر محاسبه شد.

میانگین قیمت آثار هنرمندان زن و مرد نیز به ترتیب 13.3 و 15.8 هزار دلار احتساب می‌شود.

نسبت تعداد هنرمندان متوفی در برابر زنده (%)

نسبت تعداد آثار بر اساس دسته‌بندی (%)

3. گران‌ترین آثار

بدون عنوان (دهه 1350)
منیر فرمانفرماییان

بدون عنوان (دهه 1350) منیر فرمانفرماییان

آیینه‌کاری و نقاشی پشت شیشه روی گچ و چوب
60*81 سانتی‌متر
برآورد: 10 تا 12 میلیارد تومان
قیمت فروش: 11.66 میلیارد تومان
معادل 194.3 هزار دلار
نرخ رشد: 6%+

تابستان، زمستان از مجموعه مغربی‌ها (1390)
آیدین آغداشلو

تابستان، زمستان از مجموعه مغربی‌ها (1390) آیدین آغداشلوگواش روی مقوا
76*56 سانتی‌متر
دو لت، هر لت 56*38 سانتی‌متر
برآورد: 9 تا 11 میلیارد تومان
قیمت فروش: 11.2 میلیارد تومان
معادل 187 هزار دلار
نرخ رشد: 18.1%+

روز و شب را می شمارم، روز و شب (1396)
رضا درخشانی

روز و شب را می شمارم، روز و شب (1396) رضا درخشانیترکیب مواد و برگ انجیر روی بوم
400*180 سانتی‌متر
دو لت، هر لت 180*200 سانتی‌متر
برآورد: 8 تا 9 میلیارد تومان
قیمت فروش: 10.1 میلیارد تومان
معادل 168.7 هزار دلار
نرخ رشد: 19%+

برای مشاهده رتبه‌های بعدی گران‌ترین آثار، کلیک کنید.

 4. عملکرد اقتصادی

10 اثر گران‌قیمت همراه با برآوردها

نمودار زیر ده اثر گران‌قیمت فروخته‌شده در حراج بیستم را نمایش می‌دهد. برای هر اثر سه نمودار میله‌ای ترسیم شده است؛ میله‌ی چپ بیشینه‌ی برآورد، میله‌ی راست کمینه‌ی برآورد و میله‌ی وسط قیمت فروش اثر را نمایش می‌دهد. به این ترتیب متوجه می‌شویم قیمت فروش اثر در چه نسبتی با تخمین اولیه‌ی خانه‌ی حراج قرار دارد.

گران‌ترین اثر متعلق به منیر فرمانفرماییان با قیمت 11.66 میلیارد تومان است. در بین این ده اثر، مجسمه شاعر و مرغ متعلق به پرویز تناولی بیشترین فاصله را از برآورد اولیه دارد و با قیمتی بیش از حد انتظار به فروش رسیده است.

 تعداد و مجموع فروش آثار در بازه‌های قیمت

اینکه چه تعداد از آثار در یک بازه‌ی قیمتی فروخته شده‌اند و مجموع فروش آن‌ها چه رقمی بوده، دید خوبی نسبت به بازه‌ی قیمتی آثار حراج به ما می‌دهد. همان‌طور که از نمودار زیر مشخص است بیشتر آثار (۹۳ اثر از ۱۴۰ اثر) در بازه‌ی زیر ۱۰ هزار دلار فروخته شده‌اند و تنها ۴ اثر ارزشی معادل ۱۲۰ تا ۲۰۰ هزار دلار را بدست آورده‌اند.

5. در قیاس با دوره‌های پیشین

با تکیه بر داده‌های آرتچارت، می‌توان حراج اخیر را با بیست دوره پیشین از حراج تهران مقایسه کرد. یکی از تفاوت‌های این دوره از حراج تهران در قیاس با سایر دوره‌ها آن بود که بیست‌ویکمین دوره از لحاظ تعداد آثار ارائه‌شده و فروخته‌شده با دوره‌های پیشین اختلاف بارزی داشت (132 اثر فروخته‌شده از 140 اثر)، به عبارتی تعداد آثار بیشتری را برای فروش عرضه کرده بود. این در حالی است که مجموع فروش دلاری حاصله از این مزایده جایگاه بالایی بدست نیاورد و مجموع فروش 2 میلیون دلاری این حراج تنها از چهار دوره دیگر بالاتر بوده است. میانگین قیمت دلاری آثار این دوره نیز جزو پایین‌ترین‌ها در تاریخ برگزاری این حراج احتساب می‌شود.

هشت دوره از حراج هنر معاصر

با توجه به آنکه این دوره از حراج تهران بر هنر معاصر ایران تمرکز داشت، شایسته است که به دلیل ماهیت قیمتی آثار معاصر، این مزایده با دوره‌های مشابه خود - یعنی هفت دوره‌ی پیشین معاصر - مقایسه شود.

نمودار زیر مجموع فروش و میانگین برآورد هشت دوره از حراج معاصر حراج‌خانه تهران را نشان می‌دهد. این نمودار که به ترتیب از بیشترین تا کم‌ترین مجموع فروش چیده شده، مشخص می‌کند که بیست‌ویکمین دوره از لحاظ مجموع فروش دلاری در بین حراج‌های مشابه خود عملکرد مثبتی نداشته گرچه در مقایسه با حراج هجدهم، به‌عنوان نخستین حراج آنلاینِ این حراج‌خانه، فروش بیشتری را ثبت کرده است.

همچنین نمودار ترسیم‌شده مشخص می‌سازد که اختلاف بین رقم نهایی فروش و مجموع میانگین برآوردها در حراج‌های ششم و دهم نسبت به سایر دوره‌های معاصر بیشتر است که می‌تواند نشان از تب بازار برای خرید آثار در این دوران باشد. در سایر دوره‌های معاصر از جمله دوره بیست‌ویکم رقم مجموع فروش و مجموع میانگین برآورد به هم نزدیک است، به این معنی که پیشبینی حراج و هیجانات بازار همسو هستند.

فایل گزارش این دوره و سایر دوره‌ها را از اینجا دانلود کنید.

نویسنده (ها)

مرضیه افتخاری
سوانا بغوزیان
هنرمندان مرتبط

آثار هنری مرتبط

مقالات مرتبط

گزارش هجدهمین دوره از حراج تهران
آرتچارت به‌عنوان پلتفرم داده‌یابی و داده‌کاوی بازار هنر تا به امروز 8 دوره از حراج تهران را را زیر ذره‌بین برده است. در این شماره هم به واکاوی هجدهمین حراج تهران و یا نخستین حراج آنلاین تهران می‌پردازد. در این گزارش می‌خوانید: آمار فروش، گران‌ترین آثار، یافته‌های کلیدی، عملکرد اقتصادی، رکوردداران، در قیاس با دوره‌های پیشین.
12 دی 1402

گزارش بیستمین حراج تهران؛ هفتمین حراج هنر مدرن و معاصر ایران
حراج تهران کار خود را با فروش آثار هنر مدرن و معاصر ایران آغاز کرد و این روند را تا چهار دوره متوالی ادامه داد (1391-1394). بیستمین دوره از حراج تهران نیز به آثار هنر مدرن و معاصر ایران اختصاص داشت که در 15 تیر 1403 برگزار شد. در این دوره 115 اثر از 111 هنرمند به مزایده گذاشته شد؛ 107 اثر فروخته شد و مجموع فروش بیش از 190 میلیارد تومان معادل 3.2 میلیون دلار را به‌دست آورد. در ادامه...
20 تیر 1403

دومین حراج آنلاین ادامه اولین دوره بود یا بازگشت به سیاق دوره‌های حضوری؟
حراج تهران تاکنون دو مزایده‌ی خود را به صورت آنلاین برپا کرده است: اول، هجدهمین دوره در آذرماه 1402 و دوم، بیست‌ویکمین دوره در مهرماه 1403. هر دو دوره به هنر معاصر ایران اختصاص داده شده است. به بهانه‌ی برگزاری دومین دوره‌ی آنلاین، آرتچارت آمار و ارقام این دو مزایده را در قیاس با هم بررسی کرده است تا رویکرد حراج تهران در هر کدام از دو دوره شفاف‌تر دیده شود. نگاه به تعداد آثار و حجم ف...
24 مهر 1403
درج دیدگاه

* نشان دهنده فیلد الزامی