عکاسی یک مدیوم هنری تکثیرپذیر است، با این حال آثار برخی عکاسان با قیمتهای باورنکردنی به فروش میرسد؛ اما دلیل آن چیست؟ چرا افرادی حاضرند بابت عکسی که خودشان به سادگی میتوانند از روی آن چاپ کنند، چندصدهزاردلار خرج کنند؟ در پاسخ به این سوال باید گفت، از طرفی عکاسان مشهور عکسهای خود را در نسخههای محدودی چاپ میکنند و سپس به فروش میرسانند؛ بنابراین تعداد عکسها با امضای هنرمند محدود است. از طرف دیگر عکاسی به سبب ارتباط تنگاتنگی که با وقایع اجتماعی، سیاسی و فرهنگی دارد، بازنماینده و یادآور دقیقتری از تاریخ است؛ به همین دلیل گسترهی بیشتری از افراد میتوانند با آن ارتباط برقرار کنند و این قابلفهمتربودن عکاسی بر بازار آن نیز اثر میگذارد.
مارکت عکاسی مانند دیگر بازارهای هنرهای زیبا، در حال رشد است. طبق گزارشی از آرتنت از سال 2019 تا 2021 نرخ فروش عکس معاصر در حراجها 66 درصد افزایش یافته است. برخی از خانههای حراج دارای حراجهایی مختص به آثار عکاسی هستند؛ این در حالی است که در بیشتر حراجها آثار عکاسی نیز در کنار نقاشی و سایر مدیومها ارائه میشود. از میان گرانترین عکاسان جهان میتوان به من ری، آندرئاس گورسکی، ریچارد پرینس و سیندی شرمن اشاره کرد.
اثر «سرگرمی»از من ری در 14 می 2022 در خانهحراج کریستیز در نیویورک به قیمت 12.4 میلیون دلار چکش خورد. پیش از او رکورد فروش گرانترین عکس دنیا متعلق به آندرئاس گورسکی با عکس «راین شماره 2» به قیمت 4.3 میلیون دلار در همین حراج در سال 2011 بود.
در سالهای اخیر بازار عکاسی هنرمندان ایرانی با اقبال بسیار خوبی مواجه بوده است. از گرانترین عکاسان ایرانی که در حراجهای بینالمللی خوش درخشیدهاند میتوان به شیرین نشاط، عباس کیارستمی، شادی قدیریان، صادق تیرافکن، جمشید بایرامی و عباس عطار اشاره کرد. همچنین از میان عکاسانی که آثارشان داخل و خارج از ایران با محبوبیت مواجه شده است میتوان از نصرالله کسراییان و مریم زندی نام برد.
گرانترین عکس ایرانی فروختهشده در حراجها، اثر «عبور» از شیرین نشاط است که به قیمت 269 هزار دلار در حراج ساتبیز دوحه در سال 1393 به فروش رسیده است. پس از او عباس کیارستمی در جایگاه دوم قرار میگیرد. عکس بدون عنوان او از درختان در منظرهای برفی، به قیمت 142 هزار دلار در حراج فیلیپس در سال 1387 فروخته شد. این عکس که در بخش عکسهای خانهی حراج فیلیپس با برآورد قیمت 40 تا 50 هزار دلار ارائه شده بود، در نهایت با نرخ رشدی برابر با 222 درصد به فروش رسید. همچنین عکسهای کیارستمی چندین بار در حراج تهران ارائه و به فروش رسیدهاند؛ در شانزدهمین دورهی حراج تهران در تیرماه 1401 اثر بدون عنوانی از او به قیمت یک میلیارد و سیصد میلیون تومان برابر با 40 هزار دلار چکش خورد.
پس از آن اثر «مثل هر روز» از شادی قدیریان در حراج کریستیز سال 1389 به قیمت 37 هزار دلار، «بندهای قانون» از صادق تیرافکن در حراج کریستیز 1387 به قیمت 37 هزار دلار و «در خط فداکاری» از جمشید بایرامی در حراج فیلیپس 1387 به قیمت 18 هزار دلار به فروش رسیدند.