در هزارتوی متکثر دنیای امروز آن قدر تصاویر رنگارنگ هست که گویی دیگر چیزی برای نگریستن باقی نمانده است. این در حالی است که اغلب زندگی را خاکستری و خالی می­‌یابیم و در گفتار روزمره بر مبنای تجربه­ زیسته مدام از دلمردگی و فسرده‌­حالی سخن می­‌گوییم. نیز می­دانیم که چنان در معرض اتفاقات متعدد و متفاوت هستیم که هیچ­گاه آن افسردگی در ما عمیق نمی‌­شود و همچنان میل به سرکشی در ما زنده است. البته اغلب عجایب و غرایب را در خیال جست‌­و‌جو می­‌کنیم و در عالم واقع با تردید گام برمی‌داریم. شاید همین امر ما را به مواجهه با هنر ترغیب می‌­کند؛ چه هنرمند باشیم و چه مخاطب آن، جویای جهان دیگری هستیم و چنین است که رهایی از واقعیت را در عالم هنر می­‌جوییم.

مرتضی دره­‌باغی هم مثل بسیاری از هنرمندان در پی خلق جهانی دیگر است؛ مدام فرم و رنگ را در هم می‌آمیزد و در تلاش برای تعریف واقعیتی دیگر، از انتزاع بهره گرفته و نخست با ایجاد اتفاق و سپس با کنترل آن ما را به تأمل در ژرفنای تصویر مسطح نقاشی می­‌خواند. اغلب آثار وی اجراهایی ماهرانه را به رخ کشیده و ضربه قلم­‌های رها و مهارت تکنیکی او در استفاده از رنگ کاملاً مشهود است. اما این تمام ماجرا نیست! آنچه حائز اهمیت است بیان مشوش در عین آرامش است؛ سطوحی تخت و آرام که فرم­‌های انتزاعی اکسپرسیو بر آن نشسته­ است. تشویش ناشی از اتفاق و ترکیب­‌بندی معمارگونه که به نوعی مهندسی اتفاق را در نقاشی نمایش می‌­دهد. در این مجموعه شاخصه­ دکوراتیو نقاشی در معنای زیباشناختی آن مد نظر هنرمند بوده است. چنین است که مرتضی دره‌­باغی با استناد به نقش‌­مایه‌­های هنر و نقاشی سنتی ایران، ضرب­آهنگی پرکنتراست و منظم و در عین حال متکثر و قابل تغییر را در فضای چیدمان خود به وجود آورده است. عصیانی شاعرانه در برابر آنچه پیش‌تر بوده و هست.

در «سه­‌گانه‌­های هم‌­معنا» اثر مرتضی دره‌باغی که نقطه­ آغازین این مجموعه بوده با بیانی متفاوت و غریب مواجه هستیم که شاید در نگاه نخست بسیار ناهنجار به نظر برسد. نکته اینجاست که آنچه ناهنجار می‌­نماید به دنبال تلاشی برای پی افکندن هنجاری متغیر شکل گرفته است. با توجه به آموزه­‌ها و عادات تصویری ما شاید کنار هم نشینی قاب­ها یا قالب‌­های هم‌اندازه با نقوش مختلف که برآمده از سه جهان تصویری متفاوت و متضاد است، قضاوت ما مبنی بر ناهنجاری چیدمان این آثار را توجیه کند. البته که این امر قصد و نیت هنرمند است و در راستای همان ایجاد و کنترل اتفاقات صورت گرفته است.

گویی که بیننده در برابر دیواری متشکل از کاشی­‌های متعدد قدم برمی‌­دارد و می­تواند به دلخواه خود هر کدام را که می‌­‌خواهد انتخاب کند و همچون قطعات پازل کنار هم بنشاند. نکته­ دیگر این که کنار هم نشینی قاب­‌هایی با نقش­مایه­‌های هندسی تکرار شونده، سطوحی منقوش به فرم‌­های تزئینی و اسلیمی و نقاشی‌­های انتزاعی و اکسپرسیو، نوعی هم­‌ارزی و هم‌معنایی در قاب‌­هایی به ظاهر ناهمگون را تداعی می­کند. گویی که نقاش برای آنچه به مثابه عناصر بصری ـ همچون بافت و ریتم ـ می‌‌شناسیم به اندازه خود نقاشی ارزش قائل است و تصور کلاسیک از آنها را در هم می‌­شکند. به همین نسبت مخاطب را در شکل‌­گیری نهایی اثر دخیل می‌­کند. بیننده دست کم در تجسم خود می­‌تواند هر کدام از کاشی­‌ها را از هر جهت که خواست بگرداند و کنار هر کدام از دیگر انتخاب‌­­هایش با هر ترکیبی که می­‌خواهد قرار دهد.