روایتی کوتاه از چهار مجموعه‌دار ایرانی

20 مهر 1402
فهرست 200 مجموعه‌دار برتر آرت‌نیوز، از سال 1999 مجموعه‌داران تأثیرگذار لندن را شناسایی و معرفی می‌کند و در آخرین فهرستی که در سال 2022 ارائه داده است، نام چهار مجموعه‌دار ایرانی نیز دیده می‌شود. در ادامه به معرفی این مجموعه‌داران می‌پردازیم.

ناصر داوود خلیلی

ناصر داوود خلیلی

امروزه، واژه مجموعه‌دار را به راحتی نسبت می‌دهند و من معتقدم که یک مجموعه‌دار واقعی فقط یک گردآورنده نیست، بلکه کسی است که به حفظ، تحقیق، انتشار و نمایش مجموعه خود می‌پردازد.

محل سکونت: لندن

درآمد: املاک و سرمایه‌گذاری

تمرکز مجموعه: اسناد آرامی (324-353 قبل از میلاد)، میناکاری‌ (1700-1900)، حج و هنرهای زیارتی (700-2000)، هنر اسلامی، هنر ژاپنی دوره میجی و کیمونوهای ژاپنی (1700-2000)، فلزکاری اسپانیایی دمشق (1850-1900) و منسوجات سوئدی (1700-1900).

درباره

ناصر داوود خلیلی، مجموعه‌دار و بشردوست ایرانی-بریتانیایی، در 27 آذر 1324 در ایران متولد شد و دوران تحصیلی و سربازی خود را در ایران سپری کرد. خلیلی، در سال 1345 برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت و از کالج کویینز، دانشگاه سیتی نیویورک با مدرک کارشناسی در رشته علوم کامپیوتر فارغ‌التحصیل شد. او در سال 1357 به انگلستان رفت و در سال 1367 دکترا خود را در زمینه آثار لاکی اسلامی در دانشکده مطالعات شرقی و آفریقایی (SOAS) دانشگاه لندن به پایان رساند.

ناصر خلیلی در کنار مجموعه آثار ژاپنی
ناصر خلیلی در مقابل مجموعه آثار ژاپنی
برگه‌ای از شاهنامه شاه طهماسبی در مجموعه داوود خلیلی.
برگه‌ای از شاهنامه شاه طهماسبی در مجموعه داوود خلیلی.
کیمونوی ژاپنی در مجموعه داوود خلیلی.
کیمونوی ژاپنی در مجموعه داوود خلیلی.

خلیلی از 1348 شروع به گردآوری آثار در هشت حوزه بخصوص کرده است و مجموعه او 28،000 قطعه از تاریخ 2،500 ساله را شامل می‌گردد. منتخبی از مجموعه خلیلی در بیش از 40 مؤسسه‌ی بزرگ در دنیا به نمایش گذاشته شده‌اند، از آن‌جمله‌اند: موزه ویکتوریا آلبرت، موزه بریتانیایی لندن، موزه هنر متروپولیتن نیویورک و موزه ونگوگ در آمستردام.

بخش اعظمی از مجموعه ناصر خلیلی در شهر ژنو و لندن نگهداری می‌شود.

یاسمین و ساسان قندهاری

یاسمین و ساسان قندهاری
یاسمین و ساسان قندهاری برای مجله آرت نیوز

 

محل سکونت: لندن

درآمد: سرمایه‌گذاری در بخش املاک و صنایع

تمرکز مجموعه: هنر معاصر؛ امپرسیونیسم و هنر پساجنگ

درباره

ساسان قندهاری، مادری قزاق و پدری ایرانی دارد و همراه همسر خود یاسمین قندهاری در حوزه املاک فعال است. یاسمین قندهاری، طراح داخلی و متولد تهران است. نام یاسمین در فهرست حامیان ثروتمندی قرار دارد که سالانه به‌طور منظم رقمی نزدیک به 13 هزار دلار را به موزه تیت اهدا می‌کنند. یاسمین قندهاری همچنین عضو شوراء بین‌المللی خانه‌ی حراج ساتبیز است و از اعضاء مؤسس انجمن مد بریتانیا نیز محسوب می‌گردد.

مارک روتکو، بدون عنوان (1970). خریداری شده توسط ساسان و یاسمین قندهاری در حراج کریستیز 2021.
مارک روتکو، بدون عنوان (1970).
خریداری شده توسط ساسان و یاسمین قندهاری در حراج کریستیز 2021.

آرت‌فر فریز لندن در سال 2019، با یک رویداد به میزبانی مشترک قندهاری‌ها و آرت‌نیوز افتتاح شد و تعداد زیادی کلکسیونر، هنرمند و مهمان برجسته را در خود جای داد. با آنکه اطلاعات زیادی از قندهاری‌ها و مجموعه ایشان در دسترس عموم قرار ندارد، اما به نظر، ردپای ایشان در بسیاری از مؤسسات هنری بریتانیا قابل‌ردیابی باشد.

مجموعه قندهاری‌ها به‌شدت بر امپرسیونیسم، هنر پس از جنگ و معاصر تمرکز دارد.

محمد افخمی

محمد افخمی

ما همه از یک سیاره هستیم. همه‌ با هم برابریم. شاید که سرنوشت ما با هم متفاوت باشد، اما، در اساس، همه ما از اصول یکسانی پیروی می‌کنیم و هنر یکی از راه‌های دیدن این اشتراک است.

محل سکونت: دبی؛ گستاد، سوئیس؛ لندن؛ نیویورک

درآمد: سهام‌دار خصوصی، فعال در بخش املاک و مستغلات

تمرکز مجموعه: هنر معاصر ایران و بین‌الملل؛ هنر مدرن ایران و بین‌الملل

درباره

محمد افخمی، مجموعه‌دار ایرانی-بریتانیایی، در خانواده‌ای مجموعه‌دار متولد شد. مجموعه‌ی خانوادگی افخمی 20،000 قطعه‌ی آنتیک و هنر اسلامی را شامل می‌شد که توسط مادر و پدربزرگش گردآوری شده بود. گرچه باید اشاره کرد که 98 درصد این مجموعه در انقلاب 1357 از مالکیت خانواده افخمی خارج شد. این میراث خانوادگی انگیزه‌ای برای افخمی شد تا مجموعه‌داری را آغاز کند.

نمایی از چیدمان قالی پرنده از فرهاد مشیری، در نمایشگاه «شورش، شوخی، عارف، شاعر- مجموعه محمد افخمی»، در موزه جامعه آسیا در نیویورک، 2021.
نمایی از چیدمان فرش پرنده از فرهاد مشیری،
در نمایشگاه «شورش، شوخی، عارف، شاعر- مجموعه محمد افخمی»، در موزه جامعه آسیا در نیویورک، 2021.
محمد افخمی در خانه‌ی خود در دبی. در سمت چپ تصویر اثری از حسین زنده‌رودی و در سمت راست مجسمه‌ای از تونی کرگ قرار دارد.
محمد افخمی در خانه‌ی خود در دبی.
در سمت چپ تصویر اثری از حسین زنده‌رودی و در سمت راست مجسمه‌ای از تونی کرگ قرار دارد.

افخمی که هم اینک در میانه‌ی دهه چهل زندگی خود قرار دارد، در رشته اقتصاد تحصیل کرده و در حوزه املاک و سرمایه‌گذاری در لندن و دبی فعال است. این مجموعه‌دار، در سال 2004 و در بازدید خود از گالری ماه در تهران اولین خرید مجموعه‌ی خود را انجام داد که اثری از سیراک ملکنیان به قیمت 500$ بود. این حرکت تأثیر دومینویی داشت و به خرید 300 اثر در عرض 4 سال منتهی شد. افخمی، آثار را از طریق حراج‌ها، فروش‌های خصوصی و گالری‌های خاورمیانه‌ای خریداری می‌کند و تاکنون بیش از 600 اثر را در مجموعه خود جای داده است.

بعد از خارج‌شدن ترامپ از برجام و سخت‌شدن شرایط اقتصادی، افخمی در کنار خرید آثار هنرمندان شناخته‌شده‌ی ایرانی مثل محمد احصائی، شیرین نشاط، علی بنی‌صدر و ستاره‌های بین‌المللی چون آنیش کاپور و یایویی کوساما، همچنین به حمایت از هنرمندان نوظهر می‌پردازد و در این راستا از سال 2021 لیست خریدی را از گالری دستان در تهران دریافت می‌کند.

نویسنده (ها)

سوانا بغوزیان
هنرمندان مرتبط

آثار هنری مرتبط

مقالات مرتبط

پراکنده‌ها؛ روایتی از سفر نگاره‌های شاهنامه شاه طهماسبی در دنیا
شاهنامه طهماسبی یکی از آثار شناخته شده و نفیس هنر ایران و جهان اسلام است؛ اما این کتاب در سال‌های نه چندان دور ورقه‌ورقه شده و در مجموعه‌ها و موزه‌های متنوع در سطح دنیا پراکنده گشته است. در این مقاله، درباره‌ی این اثر بی‌مانند و روایت سفر آن به مجموعه‌های مختلف دنیا و از سابقه‌ی رکوردهایی که این شاهنامه در حراجی‌های مختلف تجربه کرده‌ است، خواهیم خواند.
20 اردیبهشت 1402

مجموعه‌داران نسل جدید آثار هنری را از رسانه‌های اجتماعی می‌خرند
آرتسی در این مقاله به توضیح کارکردهای رسانه‌های اجتماعی برای گالری‌ها می‌پردازد. در این مقاله راهکارهایی برای بهبود عملکرد یک صفحه‌ی اینستاگرام یا فیسبوک داده شده است و نگارنده با توجه به آمارهای معتبر این بهبود عملکرد را برای گالری‌ها و فعالین هنری سودمند می‌داند.
30 خرداد 1402

مجموعه‌داری در هنر ایران معاصر؛ از هنرمندان تا آرشیو کنندگان
مجموعه‌داری هنری در ایرانِ معاصر بیشتر وجه‌ای حمایت‌گرایانه دارد که حتی به فعالیت‌های آرشیوی منجر می‌گردد. اما آیا می‌توان مجموعه‌داران هنر ایران را طبقه‌بندی کرد و از انگیزه‌های آن‌ها سخن گفت؟ سوانا بغوزیان در این جستار کوتاه تلاش کرده است تا با توجه به اطلاعات محدود در دست، چارچوبی برای بحث مجموعه‌داری در ایران پیشنهاد دهد.
7 مرداد 1402
درج دیدگاه

* نشان دهنده فیلد الزامی