سيزدهمين دوره‌ي منتخب نسل نو در 30 تير 1402 کار خود را با نمايش 44 هنرمند آغاز کرد. سالانه نسل نو و ساير فراخوان‌هاي هنري در ايران مثل فراخوان هنري خور، در فقدان برگزاري و يا کم اثر بودن دوسالانه‌هاي هنري در صحنه‌ي هنر ايران، وظيفه‌ي خود را کشف استعدادهاي نو و رصد آنچه در عرصه هنر رخ مي‌دهد، معرفي مي‌کنند. با آنکه تأثير اين قسم از فراخوان‌ها در بازار هنر به‌طور دقيق مطالعه نشده است، ولي بي‌شک فراخوان‌ها و نمايش‌هاي داوري شده يکي از راه‌هايي است که گالري‌داران و ساير ارکان دنياي هنري از طريق آن به کشف هنرمندان جديد مي‌پردازند.

بر اين مبنا، شرکت در فراخوان‌هايِ هنريِ موضوعي يا غيره، مي‌تواند يکي از روش‌هايي باشد که هنرمند از طريق آن توسط ساير نهادها و ارکان دنيا هنر شناسايي‌شده و چه‌بسا انتخاب گردد، اما آيا اين شناخته شدن وانتخاب به ورود هنرمند به بازار هنر ثانويه و در نهايت حراج‌هاي شناخته‌شده بين‌المللي مي‌انجامد؟

اين موضوع را شايد بتوان با بررسي چند نمونه موردي باسابقه بررسي کرد. نمونه‌ي داخلي در دسترس که مشخصاً تأثير زيادي در روند جريان هنر معاصر ايران در يک دهه اخير گذاشته و به شناخته شدن هنرمندان جوان انجاميده، سالانه‌ي منتخب نسل نو است که از سال 1384 کار خود را توسط گالري هما به مديريت هنگامه معمري و شهروز نظري آغاز کرد. با نگاه اجمالي به فهرست بلندبالاي هنرمندانِ منتخب و نمايش‌ داده‌شده در طي سال‌هاي برگزاري اين رويداد، مي‌توان نام‌هاي هم‌اينک شناخته‌شده‌اي در سطح بين‌المللي و داخلي يافت که پس از سپري کردن دوران ابتدايي فعاليت خود به هنرمنداني ميانه و يا تثبيت شده تبديل‌شده‌اند. ولي، باآنکه، شواهد عيني نشان از آن دارد که اين فراخوان در روند حرفه‌اي شدن فعاليت هنرمندان تأثير مثبت داشته، اما اين موضوع که چه ميزان از هنرمندان اين فراخوان به بازار بين‌المللي هنر راه‌يافته‌اند نيازمند بررسي بيشتر است. بدين جهت در ادامه با توجه به داده‌هايي که گالري هما در اختيار ما قرار داده، از طريق پايگاه داده‌اي آرت‌چارت به اين موضوع مي‌پردازيم.

از منتخب نسل نو به حراج‌ها

از ميان حدود 500 اسامي که گالري هما در اختيار تيم آرتچارت قرار داده است، 32 نفر از ايشان به حراج‌ها راه يافته‌اند. در اين بين، دهمين دوره از منتخب نسل نو که گزيده‌اي از هنرمندان سال قبل را به تماشا گذاشت، بيشترين تعداد هنرمندان عرضه شده در حراج‌ها را در خود جاي مي‌داد: در دوره دهم، از بين هنرمنداني که اسامي ايشان به دست تيم آرت چارت رسيد، آثار ?? نفر در حراج‌هاي داخلي و خارجي عرضه شده‌اند (جدول 1 و جدول 2).

اين 14 هنرمند شامل زهرا حسيني، مرتضي پورحسين، طاهر پورحيدري، اميد حلاج، سعيد احمدزاده، محمد طباطبايي، آزاده رزاق دوست، شهريار احمدي، مقداد لرپور، اميرحسين زنجاني، بهرنگ صمدزادگان، مهرداد پورنظرعلي، حبيب فرج آبادي و محمد پيرايي مي‌شوند. در اين ميان، شهريار احمدي با شرکت در 25 حراج داخلي و خارجي، بيشترين حضور در حراج‌ها را نه تنها در بين هنرمندان دوره دهم، بلکه در بين تمامي هنرمندان دوره سوم تا سيزدهم، داشته است.

هنرمنداني که بيشترين حضور را در حراج‌ها داشته‌اند

در بين حدود 500 هنرمند (از دوره سوم تا سيزدهم)، شهريار احمدي با 25 بار، محمد طباطبايي با 9 بار و حسن روح‌الامين، طاهر پورحيدري، سعيد احمدزاده، مصطفي سرابي و آزاده رزاق دوست با 7 بار شرکت در حراج‌ها در صدر فهرست راه يافتگان به حراج‌ها از لحاظ تعداد حضور قرار دارند (جدول 2).

يافته‌ها

1. با توجه به داده‌هاي در دست، 6% از هنرمندان به بازار ثانويه راه يافته‌اند و اين اتفاق در مواردي اندک در بازه زماني کوتاه رخ داده است (نمودار 1).

2. از بين حدود 500 هنرمند راه يافته به منتخب نسل نو (از دوره سوم تا سيزدهم) 6 نفر پس از يکسال و 12 نفر پس از 10 سال به حراج‌ها راه يافته‌اند (نمودار 2).

3. هنرمندان شرکت کننده در منتخب بيشتر از طريق حراج‌هاي بين‌المللي وارد بازار ثانويه شده‌اند. از مجموع 32 هنرمند راه يافته به حراج‌ها 78% از هنرمندان اولين حضور خود را با حراج‌هاي بين‌المللي آغاز کرده‌اند، در مقابل 22% از هنرمندان از طريق حراج تهران وارد بازار ثانويه شده‌اند (نمودار 3).