• سرو سرخ 1390
  • رنگ‌روغن، براق‌ کننده و طلا چسبانی روی بوم
  • نقاشی
  • 360 * 200 سانتی متر
فروش در - خانه حراج
8 خرداد 1394
برآورد
قیمت فروش
14.286%
توضیحات اثر

اثر دو‌لته‌ای حاضر با عنوان سرو سرخ اثرپذیری مستمر رضا درخشانی از سنت نگارگری ایرانی را به خوبی نشان می‌دهد. او از اواخر دهه‌ ۱۳۶۰ با نمایش مجموعه‌ خسرو شیرین در امریکا، برای نخستین‌بار آثاری را ارائه کرد که خوانشی جدید از نگارگری را روایت می‌کردند. وی در این آثار کلیتی از مینیاتور را مد نظر قرار داده و با گزینش، دفورماسیون و به هم ریختن عناصر نمادین آن، دریچه‌ای معاصر به این هنر می‌گشاید که دیگر تعلقی به خاستگاه کلاسیک آن ندارد. مثلاً سروی که همیشه سبز است، در این اثر به سرو سرخ تبدیل شده و دنیای منسجم فرم‌های فیگوراتیو و معمارانه­ پایدار، زوالی تدریجی را تداعی می­‌کنند که در عین حضور، هر لحظه به انهدامی درونی می‌رسند تا بدین ترتیب اثر کراراً پوست‌اندازی کند و مدام در خود زاده شود. این تکنیک خلاقانه درخشانی است با ضربه‌قلم‌هایی که ساختار شکل را ناپایدار، متزلزل و در شرف تغییر نشان می‌دهد.
سرو اگرچه ریشه در ادبیات فارسی دارد، اما در نمادشناسی هنر ایران نیز از گذشته‌های دور حضور دارد. تکرار سرو در حجاری‌های تخت جمشید، نشانی از اعتقادات ایرانیان باستان بر جنبه‌های مقدس این درخت است. حتی گفته شده که زرتشت این درخت را از بهشت آورده و در پیشگاه آتشکده‌­ای باستانی کاشته است. گشتاسپ نیز در شاهنامه پس از پذیرفتن دین زرتشت، گرداگرد یک سرو بنای عظیمی برپا می­‌کند. در شعر فارسی استعاره‌های مختلفی همچون جاودانگی، سرفرازی، آزادی و حتی شهادت به سرو نسبت داده شده است. بر اساس ترکیب‌بندی و رنگ‌گذاری‌ها، شاید بتوان گفت که سرو سرخ در این اثر نسبت بیشتری با پایداری و بازنمایی یک تاریخ نوستالژیک داشته باشد.
رضا درخشانی در این مجموعه از آثار خود، عناصر محدودی از نگارگری را برمی­‌گزیند و با رفتاری هوشمندانه نشانه­‌های فیگوراتیو را تا سر حد انتزاع تقلیل می‌­دهد. با این حال هرگز از فرم‌­های معنادار پیکره­‌گون فاصله نمی‌گیرد و از همین‌رو نقاشی او در خوانش نهایی از رویکرد مدرنیستی دور شده و گونه‌ای از نئواکسپرسیونیسم معاصر را ارائه می‌کند. به عنوان مثال، یک سوارکار، چند پیکره و چند نوازنده در لت راست اثر قابل مشاهده است و در سوی دیگر، سرو سرخ و بالای آن پنجره‌­ای باز در جوار نوشته‌­ای ناخوانا دیده می­‌شود. لکه‌رنگ­‌های پراکنده سبز نیز نشانی است از گل و بوته‌های نمادین نگارگری ایرانی بر زمینه­ اثر.
در بسیاری از آثار این دوره­ درخشانی، نوشته‌­های شعرگونه‌­ای دیده می­‌شود که در ظاهر، تناسبی معناشناسانه با اثر برقرار کرده­‌اند، اما غیر قابل خواندن هستند. در واقع آنچه در این برخورد برای هنرمند اهمیت دارد، شکل تصویری خط است و نه امکان خواندن و معنایابی آن. وی بدین ترتیب از نشانه‌های متنی معنازدایی کرده و جنبه تصویری نوشتار را جایگزین جنبه نمادین و معناشناختی آن می‌کند، با این حال شبه‌نوشته­‌های درخشانی معمولاً کم هستند و تنها حاشیه یا گوشه‌­ای از اثر را اشغال می­‌کنند.
درخشانی با بهره از آداب و سنت نقاشی فیگوراتیو، بدون بازنمایی مستقیم عناصر و نشانه‌­ها، از طریق ادراک و جست‌وجوی ریشه­‌های تصویری به احیای سنت‌های پیشین نقاشی ایرانی پرداخته و در روایت فضاهای تصویری نیز نیم‌نگاهی به اقلیم برخاسته از آن دارد. اقلیمی به گستردگی بیابان­‌ها و کوهستان­‌های ایران، با تپه‌­های پراکنده، درختان سال­خورده و حیواناتی که در گوشه و کنار این طبیعت استتار کرده‌­اند.
تأثیرپذیری درخشانی از ادبیات کهن ایران نیز، آثارش را با نوعی غنا، غزل­‌وارگی و شکوهی تصویرگرانه همراه کرده‌است. با این حال او هرگز  به مفهوم متعارف تصویرسازی نزدیک نمی­‌شود، بلکه رفتاری نقاشانه در برخورد با روایت­ها پیش می­‌گیرد. در واقع دغدغه­ وی هرگز بیان داستان و شرح اساطیر نیست. به همین جهت در بسیاری از آثارش، همچون نمونه­ حاضر، تنها شمایلی کلی از یک صحنه یا داستان دیده می­‌شود که هر لحظه به صورت­‌های مختلف تغییر شکل می­‌دهد.
رضا درخشانی اگرچه هنرمندی شناخته‌شده در بازار جهانی محسوب می‌شود، در سطح داخلی نیز از مارکت رو ‌به رشدی برخوردار شده‌ است. وی در حراج تهران در خرداد ۱۳۹۳ به رقم فروش ۶۰۰/۰۰۰/۰۰۰ تومان دست یافت که از رکورد بین‌المللی هنرمند معادل ۱۴۶/۰۰۰ دلار عبور کرد.
عملکرد هنرمند در حراج ها

قیمت فروش 55,712 دلار آمریکا
کمینه برآورد 35,979 دلار آمریکا
بیشینه برآورد 50,418 دلار آمریکا
میانگین ارزش آثار
+38.486%
 
میانگین رشد ارزش آثار
عملکرد فروش در برابر برآوردها
مقدار میانگین و میانه فروش
2020 - 2024
عملکرد در برابر برآوردها
2020 - 2024
نرخ آثار فروخته شده به کل آثار
2020 - 2024
آثار هنری مشابه

آرتچارت | شکار خاموش آبی از رضا درخشانی
شکار خاموش آبی
برآورد
 
قیمت فروش
28.571%
فروش در
تاریخ حراج
خانه حراج - 21 دی 1397
آرتچارت | لنز شماره یک از مجموعه فنون کهن کیمیا از شهریار احمدی
لنز شماره یک از مجموعه فنون کهن کیمیا
برآورد
30,000,000,000﷼
59,524 دلار آمریکا
-
40,000,000,000﷼
79,365 دلار آمریکا
قیمت فروش
34,100,000,000﷼
67,659 دلار آمریکا
2.571%
تاریخ حراج
تهران - 21 آذر 1402
آرتچارت | روز و شب آبی از رضا درخشانی
روز و شب آبی
برآورد
 
قیمت فروش
37%
فروش در
تاریخ حراج
خانه حراج - 3 آبان 1391