سهم حضور و موفقیت در فروش

 هنرمندان زن در قیاس با هنرمندان مرد

1041 هنرمند زن ایرانی در پایگاه داده‌ای آرتچارت به ثبت رسیده‌اند؛ این هنرمندان حداقل یک فعالیت شاخص (نمایشگاه انفرادی، شرکت در آرت‌فر و ...) در کارنامه هنری خود دارند. اما جالب آنجاست که از این بین تنها 222 نفر وارد حراج‌ها شده و 173 هنرمند آثارشان به‌فروش رفته است.

این آمار در مقایسه با اطلاعات ثبت‌شده از هنرمندان مرد اختلاف فاحشی را نشان می‌دهد؛ تعداد هنرمندان مرد در پایگاه داده‌ای آرتچارت 1355 نفر است. این هنرمندان نیز حداقل در یک فعالیت شاخص هنری شرکت داشته‌اند؛ از 1355 هنرمند مرد 619 نفر آثارشان به بازار ثانویه راه یافته و 519 نفر موفق به فروش آثارشان شده‌اند.

به‌ عبارت دیگر، از مجموع کل 841 هنرمند راه‌یافته به حراج‌ها و 692 نفری که آثارشان فروخته شده است، سهم حضور هنرمندان زن ایرانی 27% و موفقیت در فروششان 78% است؛ این میزان برای مردان به ترتیب 73% و 83% محاسبه می‌شود.

تعداد آثار و مجموع فروش

اطلاعات ثبت‌شده در سایت آرتچارت، سال‌های بین 2001 تا 2024 را پوشش می‌دهد، یعنی درست از زمانی که آثار هنرمندان ایرانی وارد بازار هنر ثانویه شده‌اند. در کل این سال‌ها، هنرمندان ایرانی 6221 اثر در حراج‌ها داشته‌اند که از این بین 1418 اثر متعلق به هنرمندان زن بوده است (23%). این تعداد، مجموع فروش هنرمندان زن ایرانی را به رقم 41/7 میلیون دلار رسانده که با توجه به حجم فروش 258 میلیون دلاری بازار هنر ایران، سهم زنان 16% محاسبه می‌شود.

پرفروش‌ترین هنرمندان زن ایرانی

در بین هنرمندان ایرانی (چه زن و چه مرد) شیرین نشاط از نخستین چهره‌هایی بود که آثارش وارد بازار ثانویه شد؛ اولین حضور نشاط در حراج‌ها به سال 1379 و حراج معاصر ساتبیز برمی‌گردد که 4 اثر از وی عرضه شد و 3 اثر از آن به فروش رفت. شیرین نشاط با توجه به سابقه‌ی حضور و تعداد آثار بیشتر در حراج‌ها (614 اثر) با کسب 12/5 میلیون دلار پرفروش‌ترین هنرمند زن ایرانی لقب می‌گیرد. نکته جالب در مورد این رکورد آن است که هیچ یک از 614 اثر شیرین نشاط در حراج تهران فروخته نشده‌اند، این بدین معناست که بازار شیرین نشاط کاملاً خارج از ایران است.

عنوان دومین هنرمند زن پرفروش بازار هنر ایران به منیر فرمانفرماییان تعلق می‌گیرد. از منیر 97 اثر در حراج‌ها ارائه شده و مجموع فروش 10/8 میلیون دلار را بدست آورده است. با آنکه این هنرمند در رتبه دوم پرفروش‌ترین زنان هنرمند ایرانی قرار می‌گیرد، اما میانگین قیمت آثار فرمانفرماییان بالاتر از سایر هنرمندان زن و به رقم 130 هزار دلار است.

میانگین سنی 12 هنرمند زن پرفروش بازار هنر ایران 66 سال است؛ در این بین 8 هنرمند در قید حیات هستند و طلا مدنی (متولد 1359) جوان‌ترین هنرمند در این گروه است. آثار طلا مدنی 71 بار وارد حراج‌ها شده و نرخ فروش 81% را دارد. این هنرمند جوان در رتبه پنجم پرفروش‌ترین هنرمندان زن مارکت هنر ایران قرار گرفته و میانگین قیمت فروش آثار وی حدود 25 هزار دلار است.

در بین 12 هنرمند زن برتر بازار هنر ایران، آثار پروانه اعتمادی با نرخ فروش 87% بالاترین میزان تقاضا را دارد. بعد از وی، به‌ترتیب، آثار منیر فرمانفرمائیان با 84.5% و بهجت صدر با 84.2% بالاترین نرخ فروش و در نتیجه بالاترین میزان تقاضا را دارند.

بهترین شهرها برای فروش آثار هنرمندان زن

با توجه به جدول زیر، لندن با کسب مجموع فروش 98 میلیون دلار بهترین مکان برای فروش آثار هنرمندان زن ایرانی است. پس از لندن بهترین شهرها به ترتیب دبی با 93 میلیون دلار و تهران با 71 میلیون دلار هستند.

جمع‌بندی

• از هنرمندان زن ایرانی فعال در عرصه‌ی هنر تعداد کمی وارد بازار ثانویه یا همان حراج‌ها می‌شوند. از کلیه هنرمندان ایرانی راه یافته به حراج‌ها، سهم حضور هنرمندان زن 27% و موفقیت در فروششان 78% است.
• در بین آثار ایرانی راه‌یافته به حراج‌ها، آثار هنرمندان زن سهم 23% دارد و مجموع فروش حدود 42 میلیون دلار را بدست آورده است. بنابراین، با توجه به حجم فروش 258 میلیون دلاری بازار هنر ایران، سهم زنان 16% محاسبه می‌شود.
• سه هنرمند زن پرفروش در مارکت هنر ایران، به ترتیب، شیرین نشاط، منیر فرمانفرماییان و فریده لاشایی هستند.
• لندن، بهترین شهر برای فروش هنرمندان زن ایرانی است.