احمد اسفندیاری از نسل اول پیشگامان هنر نوگرای ایران، جزو نخستین گروه‌های هنرجویان رشته نقاشی دانشکده هنرهای زیبای تهران بود. او در کنار هنرمندانی چون جلیل ضیاءپور، محمود جوادی‌پور و جواد حمیدی از اولین نوجویان در نقاشی سده اخیر بودند. اسفندیاری از آغاز با دریافت غریزی هندسه ایرانی ملهم از میراث کهن، پایه‌ای استوار برای معماری هنر خود یافت. دوره‌ای از آثارش که به «سبز آبی‌ها» شناخته‌شده و اثر حاضر نیز از همین مجموعه است، ملهم از کاشی‌های معرق و نقوش پارچه‌هاست. وی در این دوره که از مهم‌ترین دوران کاری اوست، در کمپوزیسیون‌ها به ترکیب سطوح کوچک و همرنگ کنار هم رسید. وی در این ترکیب‌ها از هارمونی موسیقایی رنگ‌های هم‌طیف الهام گرفته و شکل‌های انتزاعی ریتمیک، فضایی شاد و سیال پدید آورده بود.

در اثر حاضر که نمونه‌ای زیبا و متأخر از همین مجموعه است، اسفندیاری در گزیده‌گویی و اختصار تصویری به کمال رسیده است. گرچه نقاش، چشم‌اندازی از تپه‌ماهورها و درختان سبز را تصویر کرده، اما کار تا مرز یک نقاشی انتزاعی پیش رفته است. طرح اصلی منظره با قلم‌موی بسیار قطور و رنگ سیاه مشخص شده و رنگ‌های همفام سبز و آبی زنده و درخشان فضاهای خالی را پر کرده است. لکه‌رنگ‌های روشن در کمال سادگی به همه عناصر منظره حجم بخشیده است. اسفندیاری در این نقاشی جهانی ازلی و رویایی را به تماشا می‌گذارد، چنانچه جلال آل‌احمد در توصیف نقاشی‌های او می‌نویسد: «جام شیشه را پیشِ رویایی رنگین گذاشتن، همچو بهشت»[۱].

 

[۱] . آل‌احمد، جلال؛ کارنامه سه‌ساله؛ کتاب زمان، ص ۱۵۲.